Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 324

ઉચ્ચાર-કમ
૨૭૯
ઉરિછષ્ટતા
મળત્યાગ. (૪) મળ, વિષ્ટા, ઝાડે. (૫) છાણ, હગાર ઉચાલન-દંદ (૬૭) , ઉચ્ચાલનચંદ્ર (ચત્ર) ન. ઉચ્ચાર-જમ પં. [સં.] બલવાની આનુવ, એક પછી એક [સ.] ભાર ઊંચકવા કે ખસેડવાનું સાધન, ક’ બલવું એ
[કાઢવાની ક્રિયા, ઉચાર ઉચાલય ન. [સં ખૂબ ઊંચું મકાન, બહુ ઉચ્ચારણ ન. [સં. ૩+વારણ, સંધિથી] મોઢામાંથી બોલ
માળી મકાન, “મટિ-સ્ટેરી બિડિંગ'
માળ, ઉચ્ચારણુ-પરીક્ષા મી. (સ.] મઢથી કેવું ઉચ્ચારણ કરવામાં ઉચાવચ વિ. [સ, હુન્ન-કવન] ઉચ્ચ અને હલકી કોટિનું, આવે છે એની કસોટી, “આર્ટિક્યુલેશન-ટેસ્ટ
ઉત્તમામ. (૨) વિવિધ પ્રકારનું ઉચ્ચારણ-૫ાસવણ . બ.વ. [+ એ “પાસવણ'.] ઝાડે- ઉચ્ચાવચતા સ્ત્રી. (સં.] ઉચ્ચાવચપણું
ભાવના પેશાબ
ઉચ્ચાશય યું. . ૩૨+ મારા] ઊંચા હેતુ, ઉમદા ઉચ્ચારણ-ભૂમિ સ્ત્રી. [સં.] મળત્યાગ કરવાનું સ્થાન
ઉચ્ચાશયી વિ. [સં., પૃ.] ઊંચા હેતુવાળું, ઉમદા ભાવનાઉચ્ચારણભેદ પું. [સં.] ઉચ્ચારણ કરવામાં પડતો તફાવત
બેિઠક, “ડાયસ” ઉચ્ચારણ-લય પું. [સ.] ઉચ્ચારણ કરવાની સંગીતને લગતી
ઉચ્ચાસન ન. [સં. ૩q+ આસન] ઊંચું આસન, ઊંચી હલક, ઇન્ટરનેશન’. (સંગીત.)
ઉચ્ચાંશ (ઉચ્ચાશ) પું. સં. ન્યૂ+મં] ઊંચા પ્રકારના ઉચ્ચારણવિષયક વિ. સિ.] ઉચ્ચારને લગતું, જેનેટિક’
હિસે. (૨) ઊંચામાં ઊંચી સ્થિતિ. (૩) આકાશી ઉચ્ચારણ-શક્તિ સ્ત્રી. [સં.] બોલવાનું બળ
ગોલકનું ઊંચામાં ઊંચું એટલે આપણા માથા ઉપરનું મધ્યઉચારણુશાસ્ત્ર ન. [સં] સ્વર-સ્વજનેનાં ઉચ્ચારણ કેવી
બિંદુ, ઝેનિથ’ રીતે કરવાં વગેરેને ખ્યાલ આપતું શાસ્ત્ર, કેનેટિકસ' ઉચી-કરણ ન. [૪] નીચાને ઊંચે લાવવાની ક્રિયા. ઉચ્ચાર-ભેદ પું. [સં] બલવાની રીતમાં રહેલો તફાવત
(૨) ઉન્નત દશા, ચડતી, પરમાદર્શ, પરમેકર્ષ, “આઈડિયાઉચ્ચારવું સ. જિ. [સં. ૩ખ્યા, તત્સમ ના. ધા.] ઉપચાર
લિઝમ કરવા, મોઢામાંથી વર્ણને વ્યક્ત કરવા, બાલવું, વધવું,
ઉચ્ચશ્રવા ૫. [સ, શ્રવાઃ] એ નામને ઇદ્રના ડો. (સંજ્ઞા.) કહેવું. ઉચ્ચારવું કર્મણિ, ક્રિ. ઉચ્ચારાવવું છે., સક્રિ.
ઉ ચ્ચ વિ. સિં, હવ+૩] ઊંચામાં ઊંચે રહેલું, ઉચ્ચાર-શાસ્ત્ર ન. [સં.] ઉચ્ચારણ-શાસ્ત્ર, નેટિકસ'
સરચ. (૨) અત્યુત્તમ
[થઈ ગયેલું ઉચ્ચાર-સાઓ ન. [સં.] વર્ગો કે શબ્દોના ઉચ્ચારણમાંનું
ઉછન્ન વિ. [સ. ૩ર્જીન, સંધિથી] નાશ પામેલું, લુપ્ત મળતાપણું
ઉછલ, ૦૭ વિ. [સં. ૩છ, વા, સંધિથી] ઉછાળા ઉચાર-સાકર્ય ન. [સં.] બોલવાની સરળતા
મારતું. (૨) પું. થાંભલાની ઉપર ઊંચાઈ વધારવા માટે ઉચ્ચાર-સ્થાન ન. [સ.] મુખમાંની તે તે વર્ણને જ્યાંથી
મકેલી નાની થાંભલી, વીર-કંઠ ઉચ્ચાર થાય છે તે જગ્યા
ઉછલન ન. સિ. હર્ + ઇન, સંધિથી] ઊછળવું એ, ઉછાળો ઉચ્ચાર સ્વરૂપ ન. [સં.] મુખમાંથી તે તે વર્ણને જ્યાંથી ઉછલિત વિ. સ. ૩૬ + છfસંત, સંધિથી] ઉછળેલું. (૨) ઉચ્ચાર થાય છે તેની થવી અભિવ્યક્તિ, તે તે વર્ણના
ખસી ગયેલું. (૩) ઢોળાઈ ગયેલું. ઉચ્ચારની એકબીજાથી ભિન્ન સંભળાતી લાક્ષણિક સ્થિતિ
ઉછવ . સિં, સાર> પ્રા. , પ્રા. તત્સમ] ઉત્સવ, ઉચ્ચારાનુસાર ક્રિ.વિ. [+ર્સ, મનુસાર] ઉચારને અનુસરીને, ઓચ્છવ, માંગલિક ધામધૂમ, તહેવારની ઉજવણી ઉચ્ચારણ પ્રમાણે
ઉછવિ છું. [ગુ. ‘ઇયું” ત...] ઉચ્છવમાં ભાગ લેનારો ઉચ્ચારાનુસારી વિ. [સ, j] ઉચ્ચારને અનુસરનારું, (માણસ) ઉચ્ચારને વળગીને ચાલનારું
ઉષ્ઠ(૮૪)ગ' (ઉચ્છ(-9)) S. [સં. વરસ> પ્રા. ૩ઍન, ઉચ્ચારાવવું, ઉચ્ચારવું જુઓ “ઉચ્ચારવું'માં.
પ્રા. તત્સમ જુએ “ઉલ્લંગ.'
[ઉમળકે ઉચ્ચારિણી વિ., સ્ત્રી. [સં. સદ્ +વારી, સંધિથી] બેલ- ઉચ્છ-છગર (ઉ-૭(-)૪) ૫. ઉછરંગ, આનંદ, હરખને વાવાળી
ઉછંગી'(
ઉ ગી ) વિ. [ એ “ઉછંગ' + ગુ. “ઈ' ત. ઉચ્ચારિત વિ. [સં. ઉત્ક્રાંતિ, સંધિથી] ઉચ્ચારવામાં પ્ર.] ખોળાને લગતું આવેલું. (૨) મળ કરેલ હોય તેવું
ઉછંગી (ઉચ્છકગી) 4િ. [જ “
ઉગ '+ ગુ. ઈ' ત. ઉચ્ચાર્ય વિ. [, ૩નાર્થે, સંધિથી] ઉચાર કરવા જેવું પ્ર.1 ઉછંગી, આનંદી, ઉત્સાહ, ઉમંગી ઉચ્ચાર્યમાણ વિ. સં “વાર્ધમાન, સંધિથી] ઉચ્ચારવામાં ઉછાહ !. [સં. ઉત્સાહ>પ્રા. ૩ઝાદ તત્સમં] એ આવતું, બોલાતું
“ઉત્સાહ'.
પિાયમાલી ઉચ્ચાલક વેિ, ન. [સં. હર્ષાઋ6] ભારે વજન સહેલાઈથી હછિત્તિ સી. [સ. ૩ + fછfa, સંધિથી] ઉછેદ, વિનાશ, ઊંચકવા અથવા ખસેડવા વપરાતું સાધન, ઉચ્ચાલન-યંત્ર, છિન વિ. [સં. ૩ર્ + fઇન, સંધિથી] ઉચ્છેદ પામેલું, લીવર’
[ઉચ્ચાલન-ચંત્ર, લીવર ઊખડી પડી નાશ પામેલું, તેડી નાખી પાયમાલ કરી નાખેલું ઉચ્ચાલન ન. [સં. ૩ઢ+બ્રાઝન, સંધિથી] ઊંચું કરવાપણું. (૨) ઉચ્છિષ્ટ વિ. સિં, ૩ + fહાણ, સંધિથી જમતાં ઇંડાયેલું, ઉચ્ચાલન-તંત્ર (-તંત્ર) ન. [સં.] ભારે વજન સહેલાઈથી અજીઠ, એ. (૨) બેટેલું. (૩) બીજાએ વાપરેલું ઊંચકવા કે ખસેડવાને લગતી વ્યવસ્થા, “લીવર-સિસ્ટમ” ઉચ્છિષ્ટતા સી. [સ.] અજીઠાપણું