________________
અમિપ્રતિજ-અભિન્ન]
અમિપ્રતિજ ન. (મિશ્ર ્+) જૈનદર્શનમાં ગુણઅવગુણ જાણ્યા વિના કુમતનો આગ્રહ કરવો તે, મિથ્યાત્વનો એક પ્રકાર.
અભિનિત ત્રિ. (અભિગ્રહ+) કુમતની હઠ કરનાર, દુરાગ્રહી.
અમિપર્ણન ન. (મિ ઘૃણ્ માટે જ્વેટ) પરસ્પરના સંયોગથી ઘસારો, મર્દન, ઘર્ષણ, ખરાબ ભાવનાથી અધિકાર કરવો.
शब्दरत्नमहोदधिः ।
અમિષાત પુ. (મિ ઇન્ માવે ઘ) મૂળમાંથી નાશ ક૨વો, મારવું, ઘા કરવો, પ્રહાર, એક જાતનો સંયોગ, જે સંયોગ શબ્દનું નિમિત્ત કારણ થાય છે તે. અભિવાતા ત્રિ. (મિ હન્ જ્વેલ્) શત્રુ, અભિઘાત નામનો સંયોગ ક૨ના૨, મૂળમાંથી નાશ કરનાર, પાછો પાડનાર, દૂર ભગાડનાર. अभिघाति पु. ( अभि हन् स्वार्थे णिच् इन्) शत्रु. ગમિયાતિમ્ ત્રિ. (મિ હન્ પિનિ સ્ત્રિયાં કીપ્) શત્રુ, નાશક, અભિઘાત નામે સંયોગનો ક૨ના૨, હાનિ પહોંચાડનાર.
अभिघार पु. ( अभिघार्य्यते समन्तादग्नौ सिव्यते अभिघृ ક્ષરને નિદ્ ભાવે ધમ્) અગ્નિમાં ઘી વગેરેનું ચારે તરફથી સિંચન કરવું તે, ઘી વગેરેનો એક સંસ્કાર. અભિયાળ 7. (મિ ધ્રા જ્યુ) મસ્તક સૂંઘવું, (વાત્સલ્યસૂચક) ગંધ લેવી. અભિયારળ 7. (અમિ ઘૃ ન્યુટ્⟩ઘી વગેરેનો એક પ્રકારનો સંસ્કાર, ઘીનું હવન.
અમિરક્ષળ ત્રિ. (મિ ચક્ષ્ ન્યુટ્) ચોતરફથી વિચક્ષણ,
સર્વ કામમાં કુશળ, શપથપૂર્વક વચન, સમ્મોહન. અમિપર ત્રિ. (મિતઃ પતિ પ ્ ટ) નોકર, સેવક. અમિષરળ નં. (મિ પર્ ન્યુટ્) શત્રુને મારવા માટે
કરેલ શ્યુનયાગ વગેરે અભિચારક પ્રયોગો, ઇન્દ્રજાળ, જાદુ–ટોણા, ઝાડવું, ફૂંક મારવી વગેરે. અભિષરીય ત્રિ. (વિરમર્દતિ છે) જેની સામે અભિચાર પ્રયોગ કરવો જોઈએ તેવો શત્રુ, જાદુ કરવા યોગ્ય.
અમિષાર પુ. (મિ પર્ માવે ઘ‰) શત્રુનો વધ, વશીકરણ, વિદ્વેષણ કરવા માટે કરવામાં આવતો તાંત્રિક-માંત્રિક પ્રયોગ.
અમિષાર ત્રિ. (મિ વર્ વ્હ્) અભિચાર કરનારો, જાદુગર, ઐદ્રજાલિક.
Jain Education International
१३३
अभिचारकल्प पु. ( अभिचारसाधनं कल्पो रहस्यજ્ઞાપપ્રન્ય:) અથર્વવેદાન્તર્ગત ગ્રન્થભેદ, એક ગ્રન્થ. અમિષારિન્ ત્રિ. (મિષર્ નિ) અભિચાર-શત્રુના વધ માટે મંત્ર-તંત્રાદિનો પ્રયોગ કરનાર, જાદુગર, ઐદ્રજાલિક.
ગમિત્તેઘ અવ્ય. (વૈદ્યમિ) ચેદિદેશના શિશુપાલ સામે. મિચ્છાય ત્રિ. (અમિતછાયાન્છાયાને પામેલ,
છાયાની સન્મુખ પ્રાપ્ત થયેલ. મિચ્છાવ અવ્ય. (છાયાયા મિમુહમ્) છાયા સામે,
છાયા તરફ.
अभिजन पु. ( अभिजायतेऽस्मिन् जन्-आधारे घञ्
અવૃદ્ધિ) ૧. કુળ, ૨. જન્મભૂમિ, ૩. કુટુંબ, ૪. પોતાના બાપદાદાઓ જ્યાં વસ્યા હોય તે સ્થાન, ૫. કીર્તિ, ૬. કુળમાં શ્રેષ્ઠ. અમિનનવત્ ત્રિ. (મિનન મતૃપ્) ઉચ્ચ કુળનો, ઉત્તમ વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલો.
અભિનવ ત્રિ. (મિનિ અ) જીત, પૂર્ણ વિજય. -विद्यामदो धनमदस्तृतीयोऽभिजनो मदः - वेदान्ततत्त्वविवेक ।
अभिजात त्रि. (अभिमतं प्रशस्तं जातं जन्म यस्य )
કુલીન, પંડિત, શ્રેષ્ઠ, મનોહર, ખાનદાન કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ, પ્રસિદ્ધ, વિનીત, ઉપયુક્ત, યોગ્ય, મધુર, રુચિકર. અમિનાતિ સ્ત્રી. (ગમિમતા નાતિ: નનનમ્) ખાનદાન કુળમાં પેદા થવું તે.
સિિનમ્ર ન. (મિ ધ્રા ટ્, નિષ્ર આદેશ)
નાકથી મસ્તકનો સ્પર્શ કરવો. (વાત્સલ્યસૂચક). अभिजित् त्रि. (अभिमुखीभूय जयति शत्रून् अभि जि વિપ્) સામે થઈને શત્રુઓને જીતનાર, સર્વ તરફથી જયનું સાધન.
અમિનિત્ પુ. 7. ૧. વિષ્ણુ, ૨. તે નામનું એક નક્ષત્ર,
૩. તે નામનો એક યજ્ઞ, ૪. દિવસનું આઠમું મુહૂ. ૫. અતિરાત્ર નામનો યાગ, અભિજિત્ ક્ષત્રમાં જન્મ લેનારો.
अभिजित पु. ( अभिजोयादन्यान् संज्ञायामाशीर्वाद ટેવરાત્રવિવત્ વત્ત) મધ્યરાત્રિનું મુહૂર્ત્ત. અમિનિતિ સ્ત્રી. (મિ ની ભાવે વિત્તનું) સર્વ તરફથી
વિજય.
અભિન્ન ત્રિ. (મિનાનાતિ અમિ જ્ઞા-ક) ૧. નિપુણ, ૨. પંડિત, ૩. જાણનાર, ૪. અનુભવી, ૫. ચેતન, ૬. જ્ઞાતા, કાબેલ.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org