Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 171

१२४ शब्दरत्नमहोदधिः।
[अप्रतीति-अप्रमेय પ્રતીતિ શ્રી. ( પ્રતીતિ:) ૧. વિશ્વાસનો અભાવ, પ્રભાવ ત્રિ. (ન માવો યW) પ્રભાવ શૂન્ય, પ્રભાવ ૨. ખાતરીનો અભાવ, ૩. જ્ઞાનનો અભાવ, ૪. અદર્શન - રહિત. ૫. પ્રત્યક્ષ ન હોવું, પ. અનનુભવ. – નાપ્રતીતિયો- પ્રમુ ત્રિ. (પ્રમુ:) અશક્ત, અયોગ્ય, જેનામાં શાસન
ધ: કિન્તુ મિથ્યાત્વનશ્ચય: | નો વે સુષુપ્તકૃષ્ઠ | કરવાની શક્તિ નથી मुच्येतायत्नतो जनः ।। पञ्चदशी ६।१३
મvમૂત ત્રિ. (ન ,મૂત:) થોડું, જરા, પ્રભૂત નહિ તે, પ્રતીત ત્રિ. (ન પ્રતિ+રા+વત) સામે નહિ આપેલ. જે પર્યાપ્ત નથી. અપ્રતીપ ત્રિ. (ન પ્રતીપ:) પ્રતિકૂલ નહિ તે, અનુકૂળ, ગભૂતિ સ્ત્રી. (ન પ્રભૂતિ:) લઘુ ઉદ્યોગ, અલ્પ ઉદ્યોગ. વિરુદ્ધ નહિ તે.
પ્રશંશ પુ. (ન પ્રભ્રંશ:) લોપ ન થવો તે. પ્રતુ પુ. (ન પ્રતુ0:) અનિવૃત્તિ, ઉત્કૃષ્ટ પરિણામનો અપ્રમત્ત ત્રિ. (ન ,મદ્ વત્ત) સાવધાન, પ્રમાદી નહિ તે, અભાવ, અભાવ, અસંગતિ.
સાવધ, દારૂ વગેરેથી ગાંડું ન થયેલ, નિરાભિમાની. Aતુ ત્રિ. (ન પ્રષ્ટા તુ યW) ઉત્કૃષ્ટ તુલારહિત, अप्रमत्तो भवेद् ध्यानात्-पञ्च० २७३ ધનાદિની પ્રકૃષ્ટ તુલારહિત.
અપ્રમત્તા સ્ત્રી. (પ્રમત્ત) જેનો વિવાહ નથી થયો પ્રત્તા સ્ત્રી. (ન પ્રજ્ઞા) કુમારી કન્યા, જેનું દાન કરવામાં એવી કુમારી કન્યાં. આવ્યું નથી.
अप्रमय पु. (न प्रमीयते प्र+मि+अच् वेदे नात्त्वम्) પ્રત્યક્ષ ત્રિ. (ન પ્રત્યક્ષ) પ્રત્યક્ષ નહિ તે, અગોચર, અપ્રમેય, પ્રમાણાતીત, જેનું પ્રમાણ ન થઈ શકે છે.
અદશ્ય, અજ્ઞાત, અનુપસ્થિત, અતીન્દ્રિય, ગામઃ ત્રિ. (ન પ્રમ:) ઉત્સાહહીન, ઉદાસ. -अप्रत्यक्षेऽपिह्याकाशे बालास्तलमलिनता-द्यध्यस्यन्ति- મHI શ્રી. (૧ પ્રHT) મિથ્યાજ્ઞાન, ભ્રમજ્ઞાન. शाङ्करभाष्यम्.
સમાન ન. (પ્રમUામુ) પરિમાણનો અભાવ, પ્રમાજ્ઞાનથી પ્રત્યય પુ. (ન પ્રત્યય:) ૧. અવિશ્વાસ, ૨. જ્ઞાનનો ભિન્ન, ભ્રમ વગેરેને ઉત્પન્ન કરનાર વાક્ય. અભાવ, ૩. વ્યાકરણમાં પ્રત્યયનો અભાવ.
પ્રમઃ . (પ્રમ:) પ્રમાદનો અભાવ, સાવધાનપણું. પ્રત્યય ત્રિ. (ન પ્રત્યયો યસ્ય) ૧. વિશ્વાસ વગરનું, | ગપ્રમાઃ ત્રિ. (ન પ્રમા: ય) પ્રમાદશૂન્ય. ૨. જ્ઞાન વગરનું. *
પ્રમાહિદ્ ત્રિ. (ન પ્રતિ પ્ર+મદ્ નિ) પ્રમાદ પ્રત્યાયેય ત્રિ. (ન પ્રત્યાયેય:) ત્યાગ અથવા ખંડન વિનાનું, સાવધાન. કરવાને અશક્ય, ના ન પાડવા યોગ્ય, વાંધો ન લેવા | સપ્રમ, ત્રિ. (ન , મિ ૩ માર્ચે યુદ્ વાર્થે ) લાયક, ન તજવા યોગ્ય.
અપરિચ્છેદક, પરિચ્છેદક નહિ તે. પ્રથિત ત્રિ. (ન પ્રથિત) ૧. અપ્રસિદ્ધ, ૨. અવિસ્તૃત, | ગપ્રમિત ત્રિ. (ન પ્રમત:) અપરિમિત, અમાપ, માપ જે ફેલાયેલું ન હોય.
નહિ થયેલ, નહિ મેળવેલ પ્રધાન ત્રિ. (ને પ્રધાન:) ૧. ઉત્કૃષ્ટ નહિ તે, | પ્રમીય ત્રિ. (ન પ્ર+માં+શ) ૧. અપ્રમેય, ૨. અમુખ્ય, ૩. ગૌણ.
૨. પ્રમાણાતીત, ૩. પ્રમાણ કરવાને અયોગ્ય. અપ્રધાન ન. ( પ્રથાન) મુખ્ય નહિ તે, ગૌણ મુખ્ય | સમૂર ત્રિ. (+ન્યૂ+વિવ પ્રમૂ: મૂડત્યર્થે જ્ઞાત્રિ કર્મનું અંગ.
- ૨. ન. ત.) અમૂચ્છિત, મૂર્છાવાળું નહિ તે. પ્રવૃષ્ય ત્રિ. (ન પ્રથર્ષતું વિચ:) ઓળંગવાને અશક્ય, | પ્રવૃષ્ટ ત્રિ. (ન , પૃષ વત્ત) નહિ સહન કરેલ, નહિ પરાભવ-તિરસ્કાર કરવાને અશક્ય, અજેય.
ક્ષમા કરેલ, નહિ પૂછેલ, નહિ જાણેલ, અષ્ટ. પ્રપન્ન ત્રિ. (પ્રપન્ન:) પ્રાપ્ત નહિ થયેલ, નહિ આવેલ. | સમૃગ ત્રિ. ન (મૃષ્યિ:) બાધ કરવાને અશક્ય. નહિ જાણેલ.
अप्रमेय त्रि. (न प्रमातुं-ज्ञातुं परिच्छेत्तुं वा योग्यम्) મHવત્ર ત્રિ. (ન પ્રવ૮:) અત્યંત બળવાન નહિ તે, અમાપ, અમુક આ પ્રમાણે છે એમ નિશ્ચય કરવાને હીન–ઓછા બળવાળું, નિબળ.
અશક્ય, જાણવાને અશક્ય, જાણવાને અયોગ્ય, જેનું ગમ ત્રિ. (નાસ્તિ પ્રમ) પ્રભા રહિત, કાંતિહીન, મંદ. || માપ ન થઈ શકે, વિશાળ, અનંત, અપાર, પ્રમાણ પ્રભાવ પુ. (ન પ્રમાવ:) પ્રભાવનો અભાવ.
દ્વારા સિદ્ધ ન થઈ શકે.