Shabdaratnamahodadhi Part 1

SR No.: 016067
Original Sutra Author: N/A
Author: Muktivijay, Ambalal P Shah
Publisher: Vijaynitisurishwarji Jain Pustakalaya Trust Ahmedabad
Publication Year: 2005
Total Pages: 864
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 23 MB

Page 158

અપર્યાપ્તિ—ઝવવા]
અર્વાતિ શ્રી. (ન પર્યાપ્તિ:) પરિચ્છેદ રહિત, માપ નહિ તે, અમાપ, અસમર્થ.
અપર્ણાય પુ. (ન પર્યાયઃ) ક્રમ નહિ તે, ક્રમનો અભાવ. ગાય ત્રિ. (7 પર્યાય: યસ્ય) ક્રમ રહિત, ક્રમ વગરનું.
અપર્ચ્યુષિત ત્રિ. (ન પર્ચ્યુષિત:) નવું, તાજું, વાસી નહિ તે.
शब्दरत्नमहोदधिः ।
અપર્વ પુ. (ન પર્વ:) ગાંઠ વિનાનું, ત્રુટક નહિ તે. અપર્વત- પુ. (મવા વડ વ) એક જાતનો કાસડો. અપર્વન્ ત્રિ. (નાસ્તિ પર્વ સ્થિ: યસ્ય) ગાંઠ વિનાનું,
ત્રુટક નહિ તે, વિચ્છેદશૂન્ય, જે પર્વનો દિવસ ન હોય તે, અસમય.
અપ૦ ન. (અપ છા હ્ર) ખીલો, ખીલે બાંધવાની દોરી. અપ૦ ત્રિ. (નાસ્તિ પ ં માંસ યસ્ય) માંસ રહિત, માંસ વિનાનું.
अपलपन
न. (अप-आनन्दे लप् करणे घञ्) ૧. સ્નેહથી બોલવું તે, સ્નેહથી આનંદકારક ભાષણ કરવું તે ૨. છુપાવવું, હઠાવવું, જ્ઞાન અગર જાણકારીનો સ્વીકાર ન કરવો, ખભો અને પાંસળીઓની વચ્ચેનો
ભાગ.
ગપાપ પુ. (અપ ર્ ઘન્ હોવા છતાં નથી એમ કહેવું તે, છુપાવવું, સ્નેહ વગેરે. અપાવિતસ્ત્રી. (અપ ણ્ વુર્ણ) તૃષા, અત્યંત તૃષ્ણા, અતિલાલસા. અપાષિત્ ત્રિ. (અપ રુધ્ ધિનુન્) ૧. ધન વગેરેની અનુચિત તૃષ્ણાવાળું, ૨. ઇચ્છાથી મુક્ત, આકાંક્ષા રહિત.
ગપત્ઝાપુર્જા ત્રિ. (અપ રુપ્ તમ્) ઉપલો શબ્દ જુઓ. અપવ્યૂહન નં. (ન પફ્યૂઝન શોધનમ્ સ્નાન, માર્જન
અને ક્ષાર વગેરેથી સાફ નહિ કરવું તે. अपवत् त्रि. (अपः कर्म तदस्त्यस्य मतुष वेदे सस्य હોપ:) કર્મયુક્ત.
અપવન ત્રિ. (7 પવનો યસ્મિન્ વા વગ૨નું, પવન વિનાનું.
અપવન ન. (અપષ્ટ વન) ખરાબ, વન, નગર સમીપે બનાવેલો બગીચો, બનાવટી વન, ઉપવન, લતાકુંજ.
અપવર 7. (અપ વૃ સંજ્ઞાયામ્ વુન્) ઘરની અંદરનું વાસગૃહ, ઓરડો, શયનખંડ, બારી, ગવાક્ષ.
१११
અપવરળ નં. (અપ વૃ માવે ત્યુ) આવ૨ણ વસ્ત્ર, પડદો.
अपवर्ग पु. ( अप वृज् घञ् कुत्वम्) ૧. મોક્ષ, ૨. સમાપ્તિ, ૩. અંત, પૂર્ણતા 3:૩–નન્મ- પ્રવૃત્તિदोष - मिथ्याज्ञानानाम् उत्तरोत्तरापायात् तदन्तरापायाद् अपवर्गः-न्यायदर्शनम् १११ ।२.
અપવર્તન ન. (અપ વૃન્ ડ્યુ) ૧. દાન, ૨. મોક્ષ,
૩. ત્યાગ, ૪. નિષેધ, ૫. ઉદ્ધાર, ૬. ઉૠણ થવું. અવનિત ત્રિ. (૪૫ વન્ત્ વત્ત) ત્યાગ કરેલ, આપેલ, ત્યજેલ.
અપવર્તન ન (અપ વૃત્ નિર્ ન્યુટ્⟩૧. પરિવર્તન,
૨. વક્ર કરવું, ૩. ગણિતશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ વિભાજન, ભાગ કરવો, ૪. અપહરણ, અધિકાર લોપ, જપ્તી, ઊલટફેર.
અપવર્તિત ત્રિ. (૧ વૃત્ વત્ત) ફરી ગયેલું, પૂર્ણ કરેલું. अपवाद पु. ( अप वद् भावे घञ्) ૧. નિન્દા,
૨. અપકીર્તિ, ૩. મિથ્યાવાદ, ૪. નિન્દિતવાદ, ૫. અપવાદ, -રત્નુંવિવર્તસ્ય સર્વસ્ય રજ્જુમાત્રત્વવત્ वस्तुविवर्तस्यावस्तुनोऽज्ञानादेः प्रपञ्चस्य वस्तुमात्रत्वम् અપવાવ: વેવાન્તસાર:, ૬. વિશેષશાસ્ત્ર, ૭. વિશ્વાસ, ૮. પ્રણય, ૯. આદેશ, ૧૦. નિરાસન. अपवादक त्रि. (अपसार्य्य स्वविषयात् वदति शास्त्रान्तरम् व्यवस्थापयति वद् + ण्वुल्) ૧. અપવાદ કરનાર, ૨. નિંદા કરનાર, ૩. અપકીર્તિ કરનાર, ૪. બાધ કરનાર, ૫. સામે થના૨, ૬. વિરોધી. પાવિન્ ત્રિ. (અવવત્ નિનિ) અપવાદ કરનાર, નિંદક.
अपवारण त्रि. (अपवारयति आच्छादयति अप वृ નિર્જ્યુટ્) ૧. વ્યવધાન કરનાર, ૨. ઢાંકનાર,
આચ્છાદન.
अपवारण न. (अपवारयति आच्छादयति भावे ल्युट् )
વ્યવધાન, આચ્છાદન, છુપાઈ જવું તે, અંતર્ધાન. અપવારિત ત્રિ. (મપ વૃ પ્િ ર્મળિ ત્ત) ઢાંકેલ,
વ્યવધાનવાળું કરેલ, છુપાવેલું, ગુપ્તવિધિ. અવારિત 7. (અપ વૃ નિર્ માવે વક્ત) ઢાંકેલું, વ્યવધાનયુક્ત કરેલું, અપ્રકાશ, તિરોહિત. अपवारितक न. (अपवारितं अपवारणम् स्वार्थे कन् )
અપ્રકાશ, અપ્રગટ,
અપવા પુ. (ગપ વૃ ૩‰) પથ્થર.