Abhidhan Rajendra kosha Part 4

SR No.: 016044
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha
Publication Year: 1986
Total Pages: 1458
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary
File Size: 53 MB

Page 694

गावा
मागे १७४६ पृष्ठे खिताः। विस्तरस्तु पविणा शब्दे बहते
आया
4
(२०१५ ) अभिधानराजेन्ः |
नावापुरगनीपूरक पुं० घुलुके, " तिहि नावापूर
मह नावापूरश्रो नाम पलती । यात्रा संतारिम- नौसंतार्य - न० । यत्र नावा तरति तावत्युदके,
यृ० ।
श०४० । श्रा० म० ।
आचा० १ ० १ चू० ३ अ० १ उ० । याविय - नापित- पुं० । नखशोधके वारिके, व्य० १४० । क
,
उप० ।
नाषिक - पुं० । माषा जीवति नाविकः । अनु० । नौवाहके, भ० ५ श० ४ उ० । कैवर्तके, झा० १ ० १ ० ।" दो नाम ना विओो मंगाए लोगं उत्तारे । " श्रा० म० १ ० २ ख एक । " णाविओो विघ नावं ति ।" नाविक श्व नावं खोणीम् । भ० ५
नास-नाश-पुं० | अभावाऽऽपादने, आ० म० १ ० १ एक । उस० । ध्वंसे, विशे० । अभावे, (रुव्या० )
अथ नाशस्वरूपमाह
नाशोऽपि द्विविधो यो, रूपान्तरविगोचरः । अर्थान्तरगतित्रैव द्वितीयः परिकीर्तितः ॥ २५ ॥ नाशोऽपि द्विविधो ज्ञातव्यः, एकस्तत्र रूपान्तरविगोचरः कपान्तरपरिणामः द्वितीयस्तु अर्यान्तरगतिरथीसभागमनं चेति प्रार्थयम्
1
पुनराहू
रूपान्तराणुसंबन्धात्, स्कन्धत्वं यद्यणोरपि ।
तपरमाणु प्रभवसंचारनिरस्तान्धकारपरमाणुत्वतत्स्थानतत्तपरमाणु संक्रमिततेजः परमलको परकम जात, दधानां परमानामवयवस्कन्धत्वसंक्रमेणा रवोद्भावनयाऽर्थान्तरगतिलक्षणो नाशः समुत्पन्न इति ||२६||
पासिक पुर
तत्संयोगविभागाच्या मपि जेदप्रबन्धता ॥ २७ ॥
यद्यपि अणोः रूपान्तरपरमाणुबन्धात् संबद्ध स्कन्धताऽस्ति तदिति तथाऽपि संयोगविभागाम्यां कृत्वा इस्योत्पादनाांकाराज्यमेव बन्धना शद्वैविध्यमेव शेषम् एतदुपलक्षणं ज्ञेयम्, यतो न्योत्पादिमागेन यथा पर्यायोत्पादविभागः तथा व्यनाशविभागेनेव पर्यायाशविनागो प्रवेदिति ततः समुदायविभागः तथाथन्तरगमनं चेति द्वयमेव व्यबहियते । तत्र प्रथमः- तन्तुपर्य
पटनाशः द्वितीयः घटोत्पत्तिपर्यन्तमृत्विमादिनाशख यः । बच सम्म तितृतीय काण्डे 46 विगमस्स वि एस षिही समुदायकि सोयि समुद्मविभागमिचं, अत्यंतर भावगमणं च ॥ ३४ ॥ " इत्यादिगाथया ज्ञेयम् ॥२७॥ रुव्या० ए अध्या० ।
न्यास - पुं० । निकेपे, विशे० । उत्त० । अनु० । स्था० | नामस्थापास्तु निक्षेपो म्यासः स
प्यासा नाशन १० पलायने, गणादपक्रम दियेनात ०२ अधि० नुपायादिभयेन यस्य गर्नग्रहाऽऽदिष्वन्तर्धाने, प्रव० ३० द्वार । कर्मप्रकृतेः स्थिबुकसंक्रमणे प्रकृत्यन्तरगमने, आचा० १ ० ९ अ० १० ।
1
" परिणामो ह्यर्थान्तर- गमनं न च सर्वथा व्यवस्थानम् । न च सर्वथा विनाशः, परिणामस्तद्विदामिष्टः ॥ १ ॥ सत्पर्यायेण विनाशः, प्रादुर्भावोऽसता च पर्यवतः । द्रव्याणां परिणामः, प्रोक्तः खलु पर्यवनयस्व || २ || " एतद्वचनं संमतिप्रज्ञापनावृत्तिविषयि कथञ्चित् सद् रूपान्तरं प्राप्नोति सर्वथा न विनश्यति ध्यार्थिकनयस्य परिणामत्वं कथितम् पूर्व विनश्यति उत्तरासत्पथेोरपद्यते यत्पयायार्थिकमयस्य परिणामत्वं कथितम् । एतदनि प्रायं विचारयताको रूपान्तरपरिणामविनाशः, एकनाथ तरगमननाथः इत्यं विनाशस्यापि संपलम् ॥२५॥ पुनराद्दतत्रान्धतमसस्तेजो- रूपान्तरस्य संक्रमः । अयोरवन्तरापाती अर्थान्तरगमश्च सः ।। २६ ।। (तत्र शते तत्र नाशे अन्यतमसोप्रधकारस्य तेजोरूपान्यरस्य संक्रम उद्योतताऽवस्थितरूण्यस्य रूपान्तरपरिणामरूपनाशो हेय च पुनरणोः परमाणोरन्तरापातयोरन्तर
प्राश्र० द्वार ।
पासावहार न्यासापहारपुं० [म्यासस्य धनधान्यादिस्थाप निक/या अपहरणमपलापो न्यासापहारः । ध० २ अधि० स्थूलपावावर प्रथमेऽतिबारे स्वामिश्विदेव
मोदि भावमनुभवन पूर्वपरत्वं विगतमित्यनेनाऽर्थान्तरगमः स्कन्धपर्याय उत्पन्नः तेन कृत्वाऽथान्तरगतिरूपनाशस्य स्थितिर्भवति । निष्कर्षस्त्वयम् - यत्रान्धकारस्तथापि
बालदम्यासापहारानि तु तत्याप्रायाणि महापा तकानि सर्वथा विशिष्व वर्जनीयानि । घ० २ अधि० । उत्त० । खासि [ ए ] --नाशिन् - त्रि० । विनशनशीले, स्वा० ॥
तदाकारपरमाप्रयो नियतमः समस्ति तच मदासिकपुर नासिकयपुर-१० पञ्चवटीविभूषितकूलाया
न्यासन - न० | व्यवस्थापन, अनु० । यासपिएडवन्यासनिहन पुं० [यस्यते
-
सम
यते इति न्यासः सुषर्णाऽऽदिः, तस्य निहत्रोऽपलापः । न्यासापहारे, ध० २ अधि० ।
39
शासन नाशि-पान-प्रिमापादनेन ड-नासब-हारव - विप्पगाल-पलावाः | ६ | ४ | ३१ । इति रायन्तस्य नशेन सवाऽऽदेशः । ' णासबद्द' नाशयति । प्रा० ४ पाद ।
णासा-नासा- ख० । घोणायाम, तं । पञ्चा०] । प्रज्ञा० । औ० आ० म० । गन्धग्राह केन्द्रिये, वाच० । णासाणिस्सासवो नासानिश्वासवाद्या
द् नासानिश्वासवातवाह्ये, प्र० ६ श० ३३७० | जी० 1 णासाभेय - नासाभेद -पुं० । नासिकाविवरकरणे, प्रश्न० १
गोदावर्षा दक्षिणकूलस्थे स्वनामस्याते नगरे, आ० क० । आ० म० । श्रा० चू० | नं० ।
66
प्रणिरसामि । कप्यमहं ॥ १ ॥"
पदजिणं दिजिम नाविकलिमलनिषदे, नासिकपुर "नासिक पुरातत्स्स उपमापतिथि एवं तिपुर्विव फिर नारयरिसिणा एगया भयवं कमलाssसों पुट्ठो