SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 267
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ (ए) अंतरदीव अन्निधानराजेन्दः । अंतराय वे नामं दीवे पएणत्ता ? गोयमा ! जम्बृदीवे दीवे मंदरस्स | यस्स जासमाणस्स वा वियागरेमाणस्स या णो अंतरानासं पन्चयस्स उत्तरेण सिहरिस्स वासहरपब्वयस्स उत्तरपुर करेज्जा" श्राचा० २७० ३०। च्छिमिक्षाओ चरिमंतानो लवणसमई तिन्नि जोयणस अंतराहिय-अन्तर्हित-त्रि० व्यवहिते, " अणंतरहियाए पुढया प्रोगाहित्ता एवं जहा दाहणिवाणं तहा उत्तरियार बीए" प्राचा०२ श्रु०१०नि०पू०।। भाणियवं णवरं सिहरिस्त वासहरपब्वयस्स विदिसामु अंतरा-अन्तरा-अव्य अन्तरेति इण-मा-निकटे, धर्जने, मेदिएवं जाव सुखदंतदीवत्तिजाव सेत्तं अंतरदीवगा। नी-वाच । अन्तराले, सूत्र०१ श्रु०० भ०। विशे। प्राचा। मध्ये, "इच्छाइयारमागंतुं अंतराय विसीय" सूत्र० (०३०॥ "कहिण नंते! एगुरुयत्यादि" सर्व तदेव नवरमुत्तरेण विभा-| अर्वागर्थे च. कल्प"अंतरा विय से कप्पर नो से कप्प" पा कर्तव्या सर्वसंख्यया षट्पञ्चाशदन्तरद्वीपाः । उपसंहारमा | अर्वागपि कल्पते परं न कल्पते कर्म०५०। ह। सेत्तमन्तरदीवगा ते पते अन्तरद्वीपका इति ॥ जी. ३ प्रति० ।। प्रका०। स्था०प्र०कर्म । पतता मनप्या अप्ये- अंतरा (य) इय-अन्तराय-नपुं० अन्तरा दातृप्रतिप्रातन्नामान उपचाराद्भवन्ति । तात्स्थ्यात्तध्यपदेशो यया पश्चा हकयोरन्तर्भाण्डागारिकवद् विघ्नहेतुतया अयते गच्छतीसदेशनिवासिनःपुरुषाः पश्चामा ति प्रका०१ पद. जी०स्था०।। त्यन्तरायम उत्त०३३ अ० अन्तरा अय-अ-प्रव०१५वा। अंतरदीवग [य] अन्तरद्वीपग [ज-पुं० अन्तरद्वीपेषुगता जीवं दानादिकं वा अन्तरा व्यवधानापादनाय पति गच्छअन्तरद्वीपगाः प्रका० १ पद.। तेषु जाता वा अन्तरद्वीपजाः । सीति अन्तरायम् । अन्तरा-इ-अच्-पं० सं. ३ द्वा० । कर्म। मं० । एकोरुकाधन्तरद्वीपवासिगर्भव्युत्क्रातिकमनुष्यभेदेषु, ते अन्तर्मध्ये दातृप्रतिप्राहकयोर्विचाले श्रायातीत्यन्तरायः। जीच एकोरुकादिनामानोऽष्टाविंशतिदीक्किणात्यौत्तराहभेदेन भि. बस्य दानादिविघ्नकारकेऽष्टमे कर्मभेदे, यथा राजा कस्मैचियमानाः षट्पञ्चाशत कर्म०१ क । स्था० । आ०म० द्वि०। हातुमुपदिशति तत्र भाण्डागारिकोऽन्तराले विघ्नकद भवति (तवर्णकोऽनन्तरमेवअंतरदीवशब्दे दर्शितः) तदन्तरायकर्माऽष्टमम भवति उत्त० ३३ १० । "जह राया अंतरदीववे दिया-अन्तरद्वीपवेदिका-स्त्री० द्वीपान्तरवेदिका-1 दाणाई, न कुणइ भंडारिए विक्लम्मि । एवं जेणं जीवो, याम, तथा अन्तरद्वीपवेदिकायां हाराणि सन्ति न वेति प्रश्ने कम्मं तं अंतरायंति" स्था। जगत्यां धाराणि कथितानि सन्ति अन्तरद्वीपेतु वेदिका जगत्याः __तद्भेदा यथास्थानेऽस्ति अतो वेदिकायामपि द्वाराणि संभाव्यन्ते श्येन०४ अंतराइए कम्मे सुविहे पलत्ते तंजहा पमुप्पामविणाउदा० ३८ प्र०। सिए चेव पिहतिय आगामिपहं स्था०५ग० । अंतरदीविया-आन्तरद्वीपिका-स्त्री० अन्तरे मध्ये समुहस्य | (पकुप्पन्नविणासिएचेवत्ति)प्रत्युत्पन्नं वर्तमानं लब्धं वस्तु इत्यर्थो छीपा येते तथा तेषु जाता आन्तरहीपास्त एवान्तरद्धीपिकाः। विनाशितमुपहतं येन तत्तथा। पागन्तरेण प्रत्युत्पन्न विनाशयअन्तरद्वीपवास्तव्यमनुष्यत्रीषु, स्था० ३० । जी०1(व. तीत्येवं शीलं प्रत्युत्पन्नविनाशि चैव समुच्चये इत्येकमन्यच पिक्तव्यता चासामंतरदीवशन्ने दर्शिता)। धत्ते च निरुणद्धि च भागामिनो बन्धव्यस्य वस्तुनः पन्थाः अंतरका-अन्तरका-स्त्री० अन्तरकाले, प्राचा० १ श्रु०० अ० आगामिपथः तमिति कचेदागामिपथानिति दृश्यते कचिच्च अन्तर्धा-स्त्री० अन्तर्धाने, “सा अन्तरका" स्मृतभ्रंशोऽन्तर्धानं | (आगमपहंति ) तत्र चलानमार्गमित्यर्थः । स्था० २ ग। किं मया परिगृहीतं कया मर्यादया व्रतमित्येवमननुस्मरणमि- | अंतराइए एं भंते ! कम्मे कतिविहे परमते ? गोयमा ! त्यर्थः प्राव० ६ अ०। पंचविहे पामत्ते तंजहा दाएं तराइए जाव वीरियंतराइए अंतरपनी-अन्तरपट्टी-स्त्री० मूल केत्रात्साईकिंगव्यूतस्थे प्रा प्रज्ञा०२५ पद० । मविशेष, प्रव०७ द्वा० । वृ० । अंतरप्पा-अन्तरात्मन-पुं० अन्तमध्यरूप आत्मा शरीररूप इ. तत्र यदयवशात् सति विभवे समागते च गुणवति पात्रस्यन्तरात्मेति भ० २० श०१०। स्वरेऽन्तरश्च । १ । १४ दत्तमस्मै महाफमिति जाननपि दातुंनोत्सहते तद्दानान्तराय शति सूत्रेणान्स्यव्यञ्जनस्य स्वरे परे लुक् निषिद्धःप्रा । जीव, यथा यदुदयवशाद्दानगुणेन प्रसिझादपि दातुर्गृहे विद्यमानमप्रश्न संब०१द्वा०। अष्ट० । आत्मभेदे, यो हिसकावस्था पिदीयमानमर्थजातं याच्याकुशलोऽपि गुणवानपि याचको न यामपि आत्मनि मानायुपयोगलकणे शुरुचैतन्यलक्षणे महान लभते तालाभान्तरायं तथा यदयवशात सत्यपि विशिणहान्दस्वरूपे निर्विकारामृताव्याबाधरूपे समस्तपरभावमुक्ते श्रा रादिसंभवे असति च प्रत्याख्यानपरिणामे वैराग्ये वा प्रवनस्मबुद्धिः (सः) अन्तरात्मा सम्यग्दृष्टिगुणस्थानकतः क्षीणमो कार्पण्यानोत्सहते नोक्तुं तद्भोगान्तरायमेवमुपभोगान्तरायमपि हं यावत् अन्तरात्मा उच्यते अप० ११ अप। भावनायम् । नवरं जोगोपनोगयोरयं विशेषःसकृत तुज्यते इति अंतरभाव-पान्तरजाव-पुं० परमार्थे, पञ्चा० १८ विव०।। जोगः 'श्राहारपुष्फमाई उ, उवभोगो उ पुणो पुणे। उवभुजश्वअंतरभावविहाण-पान्तरजावविहीन-त्रि० परमार्थवियुक्त, स्थविनयाई तथा यदुदयात्सत्यपि निरुजि शरीरे यौवनिकाया मपि वर्तमानोऽल्पप्राणो नवति यद्वलवत्यपि शरीरे साध्यऽपि पश्चा०१७ विव०। अंतरभासा-अन्तरभाषा-स्त्री० गुरोर्भाषमाणस्य विचालभाषणे, प्रयोजनेऽपि हीनसत्वतया प्रवर्तते तद्वीर्यान्तरायम प्रशा०२३पद. ध०५ अधि। प्राव० । विहरन् साधुः चौरः पृधः " पायरिए दाणे लाभे य भोगे य, जवनोगे वीरिए तहा। उवमाए वा संभालेन्ज वा वियागरेज्ज वा प्रारियउबज्जा- I पंचविहमंतरायं, समासेण वियाहियं उत्त० ३३ अ०॥ Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.016041
Book TitleAbhidhan Rajendra kosha Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRajendrasuri
PublisherAbhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha
Publication Year1986
Total Pages1064
LanguagePrakrit, Sanskrit
ClassificationDictionary, Dictionary, & agam_dictionary
File Size38 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy