________________
જીવન-પરિચય
કંડાનું શાક ને, ચણાતણું કઠોળ;
નહિ ભાવે તુજને કહું, બહેન ભાવે બહુ ગળ. અને તે અક્ષરશઃ સાચું હતું. પછી તે પૂછવું જ શું? શ્રી ટી. જી. શાહને તેમની શક્તિ માટે ખૂબ માન ઉત્પન્ન થયું અને કરાંચીને તેમના ૧૮ દિવસના નિવાસ દરમિયાન તેમના મંત્રી બનીને બધું કામ સારી રીતે પાર પાડયું.
શ્રી ધીરજલાલભાઈને અમે (સંપાદકમંડલે) આ વસ્તુને ખુલાસો પૂછતાં તેમણે જણાવ્યું કે “હું પણ નથી જાણતું કે આ શબ્દો મારા અંતરમાં એ વખતે શી રીતે ફેરી આવ્યા ! મને ઘણીવાર અંત ફુરણાઓ થાય છે, તેવી જ આ એક અંતઃ ફુરણા હતી, એમ હું માનું છું.'
કાવ્યને પ્રેમ તો શ્રી ધીરજલાલભાઈને આજે પણ એ જ છે, પરંતુ બધે વખત કામમાં રોકાયેલા હોઈ તે માટે બહુ ઓછો સમય મળે છે. સાઠ વર્ષની ઉંમરે એક વાર તેઓ કેઈન ડાઘુમાં ગયા હતા અને સોનાપુરની સ્મશાનભૂમિમાં બાકડા પર બેઠા હતા, ત્યારે એકાએક જીવનના વિચારો આવ્યા અને જાણે તેની સમસ્ત ચિત્ર માલા તેમના મનમાંથી પસાર થઈ ગઈ. એ ભાવ તેમણે ત્યાંને ત્યાં જ આ પ્રમાણે વ્યક્ત કર્યો હતે.
(અનુટુપ છંદ). પઢાવ્યા પાઠ છાત્રોને, દેય ચિત્ર મનહર, જોયાં વળી ઘણા દેશે, પગપાળા પ્રવાસથી લખ્યા લેખો લખી વાતે, કીધાં કાવ્ય કલામય, ગ્રંથ તણી રચી માલા, સત્કીતિ પ્રસરાવતી. પ્રકાશ્યાં પત્ર—પત્રિકા, ચલાવ્યું છાપખાનાને વળી રમ્યા ઘણા ગ્રંથ, કરી વિસ્તાર વિદ્યાને અવધાન કર્યા સો સે, ચમત્કાર પમાડતા; થયા માન-સમારંભે, મળ્યા ચાંદે સુવર્ણના. ઝઝુમ્યા કાયદા સામે, જે જે ધર્મ વિરોધના વળી હેશે અનુષ્ઠાને, દેવી પાતણ કર્યા. અને વિલામ વિઘાને, મા અંતરથી મહ; તથા દેશે કરી સેવા, રાષ્ટ્ર તેમ સમાજની. ૬ વન એમ વટાવીને, ઊભું છું ચરણે તવક ધીરજ હે પ્રભો! તારું, શરણું હે ભવભવ, ૭
તા.
૨
