________________
જીવન-કશન ધાર્મિક શિક્ષકની જગા સંભાળી. ધાર્મિક શિક્ષણના વર્ગો તે મોટા ભાગે રાત્રિએ જ ચાલતા, પણ દિવસે તે અંગે તૈયારી કરવી પડતી, અભ્યાસક્રમ અંગેનાં પુસ્તકો જોઈ જવા પડતાં.
તેમના ધાર્મિક વર્ગોમાં વિદ્યાર્થીઓને રસ પડવા લાગે, કારણ કે તેમની સમજાવવાની શૈલી સરસ હતી અને વિદ્યાર્થીઓને પ્રશ્નો પૂછવાની છૂટ રહેતી. તેઓ દરેક પ્રશ્નના સમાધાનકારક ઉત્તર આપતા.
શ્રી ધીરજલાલભાઈની આ સેવાનિષ્ઠાની ગૃહપતિજી તથા સંસ્થાના સંચાલક પર ઊંડી છાપ પડી. સંસ્થાના સંચાલકે પૈકી શેઠ અંબાલાલ સારાભાઈ તે છાત્રાલયમાં ભાગ્યે જ આવતા, પણ સંસ્થાના વથાપક શેઠ ચીમનલાલ નગીનદાસના ધર્મપત્ની શ્રી માણેકબા ત્યાં અવારનવાર આવતા અને સંસ્થાના કામકાજ પર દેખરેખ રાખતા, તેમજ વિદ્યાથીઓને પણ મળતા. શેઠ ચીમનલાલ નગીનદાસના બીજા પુત્રી શ્રી નિર્મલાબહેન થોડા વખત પહેલાં જ સંચાલક મંડળમાં જોડાયા હતા. તેઓ પણ સંસ્થાના કાર્યમાં ખૂબ રસ લેતા હતા.
શ્રી ધીરજલાલભાઈને એમ લાગતું હતું કે હવે સંસ્થાને પિતાનું વિદ્યાલય જોઈએ, એટલે તેમણે એ વાતને સંચાલકે આગળ પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો, એટલું જ નહિ પણ તે માટે બે-ત્રણ વાર આગ્રહભર્યો અનુરોધ પણ કર્યો. આ વખતે તેમનાં સહકાર્યકર્તા શ્રી અમૃતલાલ મગનલાલ શાહ પણ સાથે હતા. સંચાલકેના મનમાં આ વાત ઉતરી અને તેમણે વિદ્યાલય શરૂ કરવાનો નિર્ણય કર્યો. પ્રથમ વર્ષો પહેલા ધારણને એક વર્ગ ખોલવામાં આવ્યો. શ્રી ધીરજલાલભાઈ તેના શિક્ષક બન્યા. આ રીતે શેઠ ચીમનલાલ નગીનદાસ વિદ્યાલયના પ્રથમ શિક્ષક બનવાનું માન તેમના ફાળે જાય છે.
આ પ્રસંગ પછી થોડા જ વખતે શેઠ ચીમનલાલ નગીનદાસના ત્રીજા પુત્રી શ્રી ઈન્દુમતી બહેને પણ સંચાલનમાં રસ લેવા માંડ્યો અને વિદ્યાલય વધતું ચાલ્યું. આજે તે તેમાંથી ઉદ્ભવેલ “શેઠ ચીમનલાલ નગીનદાસ વિદ્યાવિહાર' ગુજરાતની એક મહાન શૈક્ષણિક સંસ્થા તરીકે પ્રતિષ્ઠા પામે છે.
વિદ્યાલયનું કામ વધતાં શ્રી ધીરજલાલભાઈએ ધાર્મિક શિક્ષણ ઉપરાંત ચિત્રકામ અને ગુજરાતીના વર્ગો લેવાનું પણ સ્વીકાર્યું હતું અને તેના મુખ્ય શિક્ષક (હેડમાસ્તર) તરીકેની જવાદારી પણ સંભાળી હતી. પરંતુ સહુથી મોટી વાત તે એ હતી કે તેમણે એક આદર્શ શિક્ષક થવા માટે નીચેના સિદ્ધાંતને સ્વીકાર કર્યો હતો ઃ (૧) વિદ્યાથી એ નાનો ભાઈ છે. (૨) તેને શારીરિક શિક્ષા કરવી નહિ. (૩) તેને ખૂબ પ્રેમથી સમજાવ
