________________
૩૯
ધર્મોપદેશ રહી જાય છે અને કહેવાથી મારી લઘુતા-બે આબરૂ થાય છે. તો આવો અપરાધ બીજાએ કર્યો હોય, તો તેને શું પ્રાયશ્ચિત ? એમ ગુરુ પાસે પૂછીને પછી હું જ તે તપ કરીશ, તે જ તપ મારા કર્મના ક્ષયના કારણભૂત થશે અહી વળી મા રે બીજા સમક્ષ શા માટે પ્રકાશિત કસ્વા? એમ ચિત્તમાં ચિંતવીને ઘેર તપ કરવાનું શરુ કર્યું, છડું, અઠ્ઠમ, લાગલગાટ ચાર, પાંચ ઉપવાસ કરવા અને પારણે લુખી નવી કરવી, તેમ દશ વરસ સુધી, બે વસ ઉપવાસ, બે વરસ શેકેલા ધાન્ય માત્ર આહાર ગ્રહણ કરીને, સેળ વર્ષ સુધી માસખમણ ઉપર માલખમણ લાગ– લાગાટ કરીને, વીશ વર્ષ સુધી એકલાં આયંબિલ તપ કરીને એ પ્રમાણે લક્ષ્મણ સાવીએ પચાસ વર્ષ સુધી પ્રાયશ્ચિત માટે આકરે તપ કર્યો,
તે તપરયામાં આવશ્યક પ્રતિલેખન, સ્વાધ્યાય, વેયાવચ્ચે, સામાચારીરૂપ ક્રિયા-કલાપ સંપૂર્ણ કરવાપૂર્વક દીનતા વગરના માનસથી તેણે આ તપ આચર્યો, હવે કેક સમયે તેણે વિચાર્યું કે, “કેટને મેં આત્માને તપ કરીને નીચવી નાખે. તે તે માત્ર મેં મનથી એકલું ચિંતવ્યું હતું, મારી બુદ્ધિ તો મનથી પશ્ચાત્તાપ કરવા માત્રથી જ થઈ જતે, ન મારા શલ્યનો ઉદ્ધાર થયે, મેં મનહર ભેજન ડાં પણ ન કર્યા, તેમ છતાં હજુ મારાં હૃદયનાં શો તો એમ ને એમ ઉભા રહ્યાં, નિર્ભાગિણી એવી મારી આશાઓ તે ભાંગીને ભુકા થઈ ગઈ. આ પ્રમાણે આડા-અવળા વિચાર કરતી આર્તધ્યાનથી મૃત્યુ પામી.
લક્ષ્મણ સાવીના અનેક દુર્ભમ–ભા. લમણા સાધ્વી મૃત્યુ પામીને એક નગરમાં વેશ્યાના
