________________
५०४
आचारास्त्रे स्वाज्ञानवलादभ्याख्याति । करचरणमुखाद्यवयवसहितशरीराधिष्ठाता सुव्यक्तोपयोगादिलक्षणः स्वात्माऽपि येनाभ्याख्यातस्तस्याव्यक्तोपयोगादिलक्षणस्याप्कायस्याभ्याख्यानं किं नु नाम दुप्करम् ? ॥ सू०५॥
अप्कायलोकस्याभ्याख्याने बहुदोषापातो भवतीति पर्यालोच्यानगारा अप्कायं नोपमर्दयन्ति । दण्डिशाक्यादयस्तु नानगारा भवितुमर्हन्ति, तेपामपकायोपमर्दकत्वादित्याह-'लज्जमाणा' इत्यादि।
मूलम्लज्जमाणा पुढो पास, अणगारा मो-त्ति एगे पत्रयमाणा जमिणं अप्काय का अपलाप करता है । जिस ने हाथ, पैर, मुख आदि अवयवों से युक्त शरीर के अधिष्ठाता, तथा अत्यन्त स्पष्ट उपयोग आदि लक्षणों वाले आत्मा का ही अपलाप कर दिया तो उस के लिए अस्पष्ट उपयोग आदि लक्षणों वाले अप्काय का अपलाप करना कुच्छ भी कठिन नहीं है । सू. ५ ॥
अप्काय का अपलाप करने से बहुत से दोब आते हैं, ऐसा विचार कर अनगार अप्काय की विराधना नहीं करते। दण्डी और शाक्य आदि, अनगार नहीं हो सकते, क्यों कि वे अपकाय की विराधना करते है। यह बात इस सूत्र में बतलाते है-'लज्जमाणा' इत्यादि।
मूलार्थ-अप्काय की हिंसासे संकोच करने वालों को अलग समझो, और 'हम अनगार हैं' ऐसा कहने वालों को अलग समझो। जो नाना प्रकार के शस्त्रों से
અષ્કાયને અપલાપ કરે છે. જેણે હાથ, પગ, મુખ આદિ અવયવોથી યુક્ત, શરીરના અધિષ્ઠાતા, તથા અત્યન્ત સ્પષ્ટ ઉપગ આદિ લક્ષણોવાળા આત્માનેજ અ૫લાપ કરી દીધે, તેને માટે અસ્પષ્ટ ઉપગ આદિ લક્ષણવાળા અષ્કાયને અપલાપ કરવો તે zi अनि नथी. (सू. ५)
અષ્કાયને અપલાપ કરવાથી ઘણુજ દેષ આવે છે, એ વિચાર કરીને અણગાર અપ્લાયની વિરાધના કરતા નથી, દંડી અને શાકય આદિ, અણગારો થઈ શકતા નથી, કારણ કે તેઓ અષ્કાયની વિરાધના કરે છે. તે વાત આગળના સૂત્રમાં मता छ-'लज्जमाणा' त्याहि.
મૂલાઈ–અપ્લાયની હિંસાને સંકેચ કરવાવાળાને જૂદા જાણે અને “અમે અણગાર છીએ.” એ પ્રમાણે કહેવાવાળાને પણ જૂદા જાણે. જે નાના પ્રકારનાં શરથી
