________________
૪૨
શ્રી પર્યુષણ પર્વમાં નવ પ્રકારના પુણ્યનું પિષણ થાય છે અને અઢાર પ્રકારના પાપનું શોષણ થાય છે. મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, પ્રમાદ, કષાયાદિ બંધ–હેતુઓને ત્યાગ થાય છે.
શ્રી પર્યુષણ પર્વના પ્રધાન કર્તવ્ય પાંચ છે :
(૧) પહેલું કર્તવ્ય છે, “અમારિ પ્રવર્તન. એને સામાન્ય અર્થ છે, “જીવદયાનું પાલન કરવું તેમજ કરાવવું' એ અને રહસ્યાર્થ છે “સર્વથી પ્રિય વસ્તુનું દાન કરવું' એ. | સર્વથી પ્રિય વસ્તુના દાન દ્વારા એ પુરવાર કરી શકાય છે કે, “પર્વાધિરાજ અમને સર્વથી અધિક પ્યારા છે.”
(૨) બીજું કર્તવ્ય છે “સાધર્મિક વાત્સલ્ય.” જેને સામાન્ય અર્થ છે, “સાધર્મિક તરફ વાત્સલ્ય દાખવવું' તે. અને રહસ્યાર્થ છે, “શ્રી જિનાજ્ઞા વત્સલતાને પાત્ર બનવું એ. આજ્ઞાકારનું વાત્સલ્ય તેમની આજ્ઞા પ્રત્યે વાત્સલ્ય દર્શાવવા દ્વારા પામી શકાતું હોય છે, જેમાં સર્વ ધર્મને સમાવેશ થઈ જાય છે.
(૩) ત્રીજું કર્તવ્ય છે, પરસ્પર લામણુ પરસ્પરને ત્રિવિધે ખમાવવા તે. જે ખમે તે નમે. જે ખમી શકે તે નમી શકે. જે ખમી શકે તે ખમાવી શકે. પાયાનું મહત્વ ખમવામાં છે.
પર્વાધિરાજની આરાધનાનું અમૃત રગેરગમાં પરિણત
