________________
(૪૭)
ભવ્યત્વ પરિપાકના ઉપાચા
ભવ્યત્વ (આત્માના મુક્તિગમન ચગ્યત્વ)ના પરિપાક માટે જ્ઞાની ભગવંતાએ ત્રણ ઉપાચા બતાવ્યા છે. ૧. દુષ્કૃતગહાઁ ૨. સુકૃતાનુમૈાદન ૩. શરણુગમન
જ્યારે જ્યારે દુઃખ કે પ્રતિકૂળતા આવે ત્યારે ત્યારે એ મારાં જ પૂર્વીકૃત પાપનું ફળ છે' એમ માનીને ખીજા કાઇ ઉપર દ્વેષ ન કરવા, તે દુષ્કૃતગાં છે.
દુઃખ આવે છે, પાપના ઉદયથી. પાપને ઉદય પાપ કરવાથી થાય છે. પાપ આપણે તે કરીએ છીએ. એમાં ફાઇનું અનુમાદન હાતું નથી, કારણ કે, લેાકમાં પાપ નિંદ્ય છે. પાપ કરે એની લેાકેા પણ નિંદા કરે છે માટે પાપના કટુ ફળ વખતે ખીજાને દોષ ન દેવાય પણ એને સમભાવે વેવુ... જોઇએ,
પ્રતિકૂળતા વખતે ખીજાને દોષ દેવાની આપણી ટેવ છે, તે ખાટી છે.
અનુકૂળતા બીજાને કારણે મળે છે, તેમાં અનેકની સહાય હાય છે; તે વખતે પણ પાપ કરીએ તેા તેની જવાબદારી પેાતાની છે.
પાપના ફળમાં દોષ પેાતાને હેાવા છતાં, ખીજાને દોષ દેવાની વૃત્તિ તે જ મિથ્યાત્વ છે.
