________________
(૩૫)
Du
ધર્મધ્યાનનાં દ્વારા
ધર્મધ્યાન કરવાની અમુક મર્યાદાઓ છે. તે સંબંધી બાર દ્વારે નીચે મુજબ છે. 11] ભાવના દ્વાર – દર્શન-જ્ઞાન-ચરિત્ર અને વૈરાગ્ય જોઈએ. [૨] પ્રદેશ – એકાંત અને સાધના યોગ્ય ભૂમિ જોઈએ. [૩] આસન :- શરીરનું અવસ્થાન સુખાકારી જોઈએ. [૪] કાળ :- સંધ્યાકાળ. [૫] આલંબન – વાંચના, પ્રચ્છના, પરાવર્તન અને આવશ્યક
આદિ જોઈએ. [૬] કમ – શરીર, વાણું અને મને ગુમિ. [9] ધ્યાતવ્યય – કઈ કારાદિ. [૮] ધ્યાતા – અપ્રમાદી, નિર્મોહી, જ્ઞાની. [૯] અનુપ્રેક્ષા – સ્વાધ્યાય, ધ્યાન, [૧૦] લેગ્યા – તેજે, પદ્ધ અને શુકલ, [૧૧] લિંગ – આજ્ઞા, રુચિ આદિ. [૧૨] ફળ – આત્મજ્ઞાન, શુદ્ધાત્માને સાક્ષાત્કાર
દ્વારમાં થઈને દહેરાસરમાં દાખલ થઈ શકાય છે. તેમ આ બાર દ્વાર વાટે ધર્મભવનમા દાખલ થવાય છે. આ પ્રત્યેક દ્વાર સર્વમંગળકારી ધર્મનું દ્વાર છે તેની સાથેઆંતર-બાહ્ય રીતે આત્માને જોડવે તે આરાધકનું કર્તવ્ય છે. અધર્મનાં ધ્યાનથી છુટવા માટે આ પ્રત્યેક દ્વાર સબળ સહાયક પુરવાર થાય છે. તેથી તેની સાથે સંબંધ ગાઢ કર તે હિતાવહ છે.
