________________
(૩૧) ધ્યાનથી કર્મક્ષયના ત્રણ દષ્ટાંત
-
- -
-
-
-
-
-
મન એ વિષ સમાન, અગ્નિ સમાન અને જળ સમાન પણ છે. ત્રિલોક વ્યાપી મન એ ઝેર સમાન છે તેને ઠેઠ ડંખમાં લાવીને ઓકાવી દેવાનું કાર્ય, શાક-સંતાપ રુપી અગ્નિ સમાન મનને ઠારવાનું કાર્ય અને ભવ પી ભેજ વધારનારા જળ સમાન મનને શેષવાનું કાર્ય ધ્યાનથી થાય છે.
(૧) દેહ વસ્ત્ર આદિ પદાર્થોન મળને જેમ જળ દૂર કરે છે, તેમ ધ્યાન આત્માનાં કર્મમેલને દૂર કરે છે.
() વરુપ સુવર્ણમાંથી કર્મકાંકને દૂર કરવા માટે ધ્યાન અગ્નિનું કામ કરે છે.
(૩) જીવ પર ટેલ કમપંકને શેષવાનું કાર્ય, ધ્યાન રૂપી સૂર્ય વડે થાય છે.
(૪) કર્મવેગનું નિવારણ કરવા માટે ધ્યાન ઔષધની ગરજ સારે છે. જેમ ઔષધની પ્રક્રિયામાં લાંઘણું દેને પકવે છે, વિરેચન દોષને દૂર કરે છે. અર્થાત્ પચન, શમન, નિવારણ કરી આરોગ્ય અર્પે છે, તેમ ધ્યાન કર્મવેગનું નિર્ઝરણુ–સંવરણ કરી ભાવ આરોગ્ય અપે છે.
(૫) કર્મ રૂપી કાષ્ઠ બાળવામાં ધ્યાન અગ્નિ સમાન છે. (૬) ધ્યાન રૂપી અનુકૂળ પવનથી કર્મવાદળ
