________________
મંત્રના પ્રકારે
મંત્રમહાદધિના વીસમા તરંગમાં મંત્રના આ “ત્રણ પ્રકારેનું સમર્થન થયેલું છે. જેમ કેपुंस्त्रीनपुंसकाः प्रोक्ता मनस्त्रिविधा बुधैः ॥१२॥ चषडन्ता फडन्ताश्च घुमांसो मनवः स्मृताः। वौषट् स्वाहान्तगा नायौं, हुँ नमोऽन्ता नपुंसकाः ॥१३॥
“વિદ્વાન પુરુષેએ મંત્રો ત્રણ પ્રકારના કહેલા છે? (૧) પુલિંગી, (૨) સ્ત્રીલિંગી અને (૩) નપુંસકલિંગી. જેના છેડે ઘટ્ટ અને ટૂ પલ્લવ આવે, તેને પુલિંગી મંત્ર સમજવા. વરુ અને પલ્લવ લાગે તેને સ્ત્રીલિંગી મંત્ર સમજવા અને હું તથા ના પલ્લવ લાગે તેને નપુંસકલિંગી મંત્ર સમજવા.
મંત્રવ્યાકરણમાં હું પલ્લવ લાગતા મંત્રને પુલિંગી માને છે, ત્યારે અહીં નપુંસકલિંગી માને છે, તે સિવાય આમાં બીજે કઈ તફાવત નથી.
મંત્રવિશારદને એ અભિપ્રાય છે કે પાપનાશન માટે સ્ત્રીલિંગી મંત્રને પ્રગ કર જોઈએ, શુભ કર્મોની સિદ્ધિ માટે પુલિંગી મંત્રને પ્રવેગ કરવો જોઈએ અને તે સિવાયનાં કમાં, તેમજ વિષનિવારણમાં નપુંસકલિંગી -મંત્રને પ્રયોગ કરવો જોઈએ.
મંત્રજ્ઞ પંડિત શ્રી સુનિલાલજી સ્વામી કહે છે કે મને ત્રણ પ્રકારના મનાયેલા છેઃ G) સિદ્ધ મંત્ર, (૨)
