________________
જપની ગણનાપદ્ધતિ
૧૯૩
આપણે જપ કરતાં જઈ એ અને તેની સંખ્યા ગણતાં જઈએ એ તા અને નહિ. એમાં તે સખ્યાના પણ જપ થાય અને વસ્તુનું સ્વરૂપ બદલાઈ જાય, તેથી મ`ત્રવિશારદોએ તે માટે માલાનું સાધન નક્કી કરેલુ છે, માલા જેમ ભૂષણેામાં મહત્ત્વનું સ્થાન ધરાવે છે, તેમ મંત્રસાધનામાં પણ મહત્ત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. અલબત્ત, આ અનેનું સ્વરૂપ જુદા પ્રકારનુ હાય છે, પણ તેમની મહત્તામાં કાંઈ ફેર નથી.
માલાના મુખ્ય પ્રકાશ ત્રણ છે: (૧) વર્ણમાલા, (૨) કરમાલા અને (૩) અક્ષમાલા. આ ત્રણેય પ્રકારો સંબધી તત્રગ્રંથામાં વિશદ વિવેચન થયેલું છે.
વણુ માલા
માતૃકાવણુના તમામ વા તથા ક્ષકારના આધાર લઈને જપસખ્યાની ગણના કરવી, તેને વર્ણમાલા કહેવામાં આવે છે. તેની રીત એવી છે કે દરેક વણ ને અનુસ્વારથી
'
યુક્ત કરવા અને તેને મત્રના છેડે લગાડવા. ત્યારબાદ ક્ષ ને ક્ષ કરી તેના મેરુ મનાવવા. આ રીતે લેામ એટલે સીધી આવૃત્તિ કરતાં કુલ ૫૦ જપ થાય. પછી તેની વિલામ આવૃત્તિ કરવી, એટલે કે તે અધા અક્ષરાને ઉલટા ક્રમે મંત્રની પાછળ લગાડવા ને એ રીતે જપ પૂરા કરવા, એટલે. ૧૦૦ની સખ્યા પૂરી થાય. હવે જો ૧૦૮ની સખ્યા પૂરી કરવી હેાય તે લેામ-નિલામ આવૃત્તિ પછી અષ્ટવની એક આવૃત્તિ કરવી. અષ્ટવગમાં લગ્ન = = TM જ ચ અને
L
૧૩
