________________
૨૩૬
અનુપ્રેક્ષા લાયક બને અને લાયકાત મેળવે. લાગણીયુક્ત પ્રત્યે લાગણું ધારણ કરવાથી લાયકાત પ્રગટે છે. લાગણીશૂન્ય જડ પદાર્થો પ્રત્યે લાગણી રાખવાથી લાયકાત નાશ પામે છે અને નાલાયતા પ્રગટ થાય છે.
જીવ જડને અનંતકાળ નમ્યો છે. પણ એ નમસ્કાર નિષ્ફળ ગયા છે. ચેતનને એક વાર પણ સાચા ભાવથી નમે તો તે સફળ થાય.
ચેતનને નમવું એટલે પિંડમાં દેહ પ્રત્યે આદર છોડી આમા પ્રત્યે આદર રાખો અને બ્રહ્માંડમાં પુદ્ગલ માત્ર પ્રત્યે રાગ છેડી જીવ માત્ર પ્રત્યે રાગ ધારણ કરે. રાગ ધારણ કરે એટલે લાગણીવાળા બનવું.
જેઓ લાગણીવાળા છે, તેઓ પ્રત્યે લાગણી બતાવવાથી સર્વ પ્રકારની માંગણું વિના માંચે પૂર્ણ થાય છે.
સર્વ પ્રકારના પાપની ઉત્પત્તિ પુદગલના રાગથી છે અને સર્વ પ્રકારના પુણ્યની ઉત્પત્તિ ચૈતન્યના બહુમાનથી છે.
નમસ્કારથી ચૈતન્યનું બહુમાન થાય છે, તેથી તે સર્વે પ્રકારના મંગલની ઉત્પત્તિને હેતુ છે. નવકાર એ પાપને નાશક અને મંગલને ઉત્પાદક બને છે, કારણ કે તેમાં ચૈતન્યનું બહુમાન છે અને જડનું અબહુમાન છે. કર્મ અને કર્મકૃત સૃષ્ટિ એ જડ છે તેનો અંત કરનાર પરમેષિઓ છે. તેથી તેઓને નમસ્કાર જડસૃષ્ટિના રાગને શમાવે છે અને ચિતન્યસૃષ્ટિના પ્રેમને વિકસાવે છે.
