________________
૨૬૮
વિશ્વદાર શ્રી મહાવીર
હતા તેઓએ અમાવસ્યાને દિવસે પૌષધ કરેલ હતું તે પાળીને,
પરમપદ પ્રકાશક ભગવાન મહાવીર જતાં ભાવપ્રકાશ ગયો તેથી - હવે દ્રશ્ય પ્રકાશ કરીએ.' એમ વિચારી રંગબેરગી રત્નમય દીપરાથી તે દિવસે ઉત કર્યો કાલક્રમે તે ઉઘાત અગ્નિના દીપકેથી શરૂ થશે. આ રીતે દિવાળી પર્વની ઉત્પત્તિ થઈ. આ સર્વે બ્રિજિ ક્ષત્રિજ ગણાય અને રાજા ચેટક તે સમયે સર્વજયેષ્ઠ ભૂપતિ હોવાથી તે સમરત વિજિ ક્ષત્રિઓના આગેવાન હતા. એટલેજ ઉપરક્ત રાજકર્તાઓ, ચેટક મહારાજાના સામંતો કહેવાતા–રાજકીય-ક્ષેત્રે નહીં પણ કુળત્પન્ન મેડિલિક સમજવા.
અગ્નિસંસ્કાર–શ્રમણ ભગવાન મહાવીર સ્વામી પરમપદે લીન થતા-નિર્વાણ પામતાં, અશ્ર ઝરતાં નયને દેવ દેવેન્દ્રો તેઓશ્રીને સુરભિવાસિત શરીરને નમ્યા. પછી દેવરાજ ઇન્દ્ર નંદનવનથી ગશીર્ષ ચંદનનાં કાષ્ઠ મંગાવ્યાં, તેની એક તિા રચી. ત~&ાત ક્ષીરસાગરના અનુપમ શિતલ-ધવલ જલથી પ્રભુ શ્રી મહાવીરના શરીરને દેએ સ્નાન કરાવ્યું ને ઇન્ડે તે નિર્મળ, કાન્તિમય શરીર પર નિજ હસ્તે દિવ્ય અંગરાત્ર વડે વિલેપન પર્યું. તેજરિણે વેરતા અણમોલ કસબી વસ્ત્રથી શ્રી મહાવીરના શરીરને ઢાંકવામાં આવ્યું પછી કલામય એક શિબિકા લાવી દેવાએ તે શરીરને તેમાં પધરાવ્યું. મહાપ્રયાસે આંતરવ્યથા આંતરમાં રોકીને ઇન્દ્રએ શિબિકા (ઉચ્ચ પ્રકારની પાલખી) ઉપાડી તે સમયે દેવતાઓ બંદીજનની જેમ “જય જય અવનિ' કરતા વ્યિ યુપની ( ૧ તેમના વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલા અને જાગરો ધરાવતા , માલિક ભૂપતિઓ. વિજિ જાતિની મુખ્ય પેટા શાખાઓમાં આગળ પડતી લિચ્છવી (ચેટક પ્રમુખ સલ (શ્રેણિક તથા ચંડ પ્રોત પ્રમુખ) જ્ઞાત ( શ્રી મહાવીર ઇ.) શાકય ( ગૌતમબુદ છે.) ગણાતી હતી
