________________
૨૩૪
વિશ્વોદ્ધારક છો મહાવીર
પામવાને દરેકને ફરવુ જ પડે. જેવુ જેનુ લક્ષ્ય, તેવેા તેના વિહાર. સમય પુરુષનુ લક્ષ્ય ઘણું જ ઉચ્ચ પ્રકારનું હાય, એટલે તેમને વિહાર પણ ઉચ્ચ પ્રકારના જ રહે. શ્રી મહાવીરના વિચરણને આત્મ વિચરણના નામે જ ઓળખાવી શકાય, કેમ કે તેમને વિહાર તે આત્માને જ વિહાર હતા.
ખાવીસમું ચેમાસુ. શ્રી મહાવીરે નાલન્દા (રાજગૃઢતા એક લત્તો ) માં કર્યું. તે દરમ્યાન જાલિ, મયાલિ દિ ણા સાધુએએ વિપુલાચલ પર્વત પર જઇને અનશન યુ`.
શિયાળા બેસતા પ્રભુ મહાવીરે વિદેહની દિશામાં વિહાર શરૂ કર્યો. તે વિચરતા વિચરતા વાણુજ્યગ્રામમાં પધાર્યાં.
સુદર્શનઃ-વાણિજ્યગ્રામમાં સુદર્શોન નામે શ્રમણાપાસક રહેતા હતા. શ્રી મહાવીરસ્વામીના આસનના શુભ સમાચાર સાંભળીને. તે હ ભેર તેમને દિવા ગયા. તે સમયે શ્રી મહાવીર સમયથી આર ભીને સર્વાં ઢાળના સ્વરૂપનુ નિરૂપણું કરતા હતા. તે સાંભળીને વિસ્મય પામેલા સુદર્શન શેઠે પ્રભુને પૂછ્યું કે, હે ભગવન ! કાળ કેટલા પ્રકારતા છે ! ’
f
કાતુ: સ્વરૂપ શ્રેષ્ઠિના ભવઃખમાં શ્રી મહાવીરે કહ્યું, ' હું. સુદન ! કાળ ચાર પ્રકારને છે . (૧) પ્રમાણુકાળ (૨) યાયુનિવૃત્તિ. કાળ (૩) મૃત્યુકાળ અને (૪) મÜાકાળ, તેમાં પ્રમાણુકાળના ખે પ્રકાર છે. રાત ને દિવસ. નાžકી અને દેવગતિના જીવે, જે પ્રમાણે આયુષ્ય ખાધ્યુ... હાય તે પ્રમાણે પૂરેપુરૂ ભેગવે તેને યથાયુનિવૃત્તિ કાળ કહે છે. જીવ શરીરમાંથી જૂદા પડે, અથવા શરીર – જીવથી જુદુ પડે. તે મૃત્યુકાળ કહેવાય છે. અદ્ધાકાળના ધણા પ્રકારો છે.
ફાઈ પણ પદાર્થોની ઉમર સૂચવવી હેાય ત્યારે તેના સાધન તરીકે માત્ર કાળજ ઉપયેગમાં આવેછે અને તે માટે કેવળજ્ઞાનીએ તે સ્થિતિના
