________________
- -
-
-
-
- -
-
શાલિભદ્ર-ધન્યકુમાર
૧૧૯ હું આર્યન છું સુભદ્રા! સત્વશાલી આત્મા નિજના બેલમાં અડગ રહે છે, ડગવાને પ્રયાસ કરવા છતાં, સર્વના પ્રભાવે તે તેમાંથી ડગી શકતું નથી. જે બોલ્યો છું તે હવે કરવાની જ. ખરું પૂછો તે, તે જ મારા અંતર સરે ત્યાગની ઊર્મિઓ જગવી છે અને તેટલા પૂરત હું તારે પણ આભારી છું. સર્વસ્વના ત્યાગ કરતાં પણ બેલાયલા બેલની કિંમત આત્મપ્રેમી જનને મન વધારે જ છે. આજે બેલાયલા બેલને ફેક કરું, આવતી કાલે એજ જીવનનીતિ મારી પાસે એમ કાં ન ઉચ્ચરાવે કે, સુભદ્રા ! જા ! તું મારી પત્ની નથી?' માટે હું મારા નિશ્ચયમાંથી હવે નહિ જ ડણ.' બોલનું મૂલ્ય આંકતાં દઢનિશ્ચયી ધન્યકુમાર બેલ્યા.
પતિ દીક્ષા લે, ને પત્ની સંસારમાં જીવવાને મન મનાવે એ આયંકુલની નીતિ નથી. સુભદ્રા રવરિત પગલે પિતાની માતા ભદ્રા પાસે ગઈ. જઈને ધન્યકુમારની દીક્ષા લેવાની દઢ ભાવના રજુ કરી તેમજ ધન્યકુમારની સાથે, તેમની પત્ની તરીકે પિતાને પણ દીક્ષા, લેવા દેવાની તેણે માતા પાસે રજા માગી,
સુભદ્રા' તું આ શું બોલે છે. એક તરફ તારા ભાઈને મારે કુલદીપક સંસાર ત્યાગની તૈયારીમાં પડયો છે, ત્યાં બીજી તરફ તમે બધાં દીક્ષાની વાત કરો છો, તમને કોઈનેય મારા ઘડપણનો ખ્યાલ નથી આવ.' મૂળ સ્થિતિ સમજાવતાં ભદ્રામાતા બોલ્યાં.
* જનેતાને જાયાં પર વહાલ હોય જ પણ એ વહાલની મર્યાદા અંકાતા, તેનું નામ મોહ બની જાય છે અને મેહની વાલી માનવીને આત્માની અમર કવિતાના ઉજજવળ પ્રદેશ સુધી નથી પહોંચવા દેતી. માતાજી ! આજે તમે અમને સંસાર બહાર ન જવા દેવામાં, અમારામાં જે જુઓ છે, તે અમારું હિત નહિ, પણ અમારા તરફના તમારા મોહને વશ થઈને જ તમે આજે અમને સંસારમાં તમારી આાંખ આગળ રહેવાની વાત કરે છે. પણ કોણ જાણે ?
