________________
૨૯૪
યે. ગા. ધ. ગુલ
એ પ્રમાણે જંબુદ્રીપના પિરિધ ૩૧૬૨૨૭-૩-૧૮-૧૩ા પ્રાપ્ત થયા. હવે એજ પરિધિને વિષ્ણુ ંભના એટલે જ બુદ્વીપના ૧ લાખ ચેાજનના પાય-ચેાધા ભાગે એટલે ૨૫૦૦૦ વડે ગુણતાં જ બુદ્વીપનું ગણિતપદ આવે તેનુ અંકગણિત આ પ્રમાણે—
૩૧૬૨૨૭ યાજન
X ૨૫૦૦૦
==
શ્રી લક્ષેત્રસમાસ વિસ્તરા સહિત.
૭૯૦૫૬૭૫૦૦૦ યાજન
૧૩ા અંગુલ
× ૨૫૦૦૦
૩૩૭૫૦૦ અંગુલ
૧૮૯૭૩૬૨
૪૦૭૩૪૬
૩૧૬૨૨૭
૯૧૧૧૯ અંશુલ શેષ વધ્યા.
X
૩ ગાઉ
૨૫૦૦૦ ૭૫૦૦૦ ગાઉ
૩૦૦૦૦૦ ધનુ + ૩૫૧૫ ધનુ॰ ૨૦૦૦) ૩ર૦૩૫૧૫ (૧૬૦૧ ગાઉ
૩૦૨૦૦૦
૧૫૧૫ ધનુ॰ શેષ. ૭૯૦૫૬૭૫૦૦૦ યાજન
૧૨૮ ધનુ૦ ૨૫૦૦૦ =રૂ૨૦૦૦૦૦ ધનુ
૯૬) ૩૩૭૫૦૦ (૩૫૧૫ ધનુષ
૩૩૭૪૪૦
૬૦ અંશુલ શેષ.
૭૫૦૦૦ ગાઉ +૧૦૧ ગાઉ
૪) ૭૬૬૦૧ (૧૯૧૫૦ યેાજન ७६६००
૧૯૧૫૦
૭૯૦૫૬૯૪૧૫૦ ચેાજન.
૧ ગાઉ શેષ. એ ગણિતમાં ૩૩૭૫૦૦ અગુલના ધનુષ કરવા માટે ૯૬ વડે ભાગ્યા, અને જે ધનુત્ર આવ્યા તે ૩૨ લાખ ધનુષમાં ઉમેરી ૨૦૦૦ ધનુષને ૧ ગાઉ હાવાથી તને ૨૦૦૦ વડે ભાગ્યા, જવાબ ગાઉ આવ્યા તેને મૂળ ગાઉ ૭૫૦૦૦ માં ઉમેરી ૪ ગાઉના યાજન પ્રમાણે ચારે ભાગતાં ચેાજન આવ્યા તે ચેાજનને મૂળ યેાજનમાં ઉમેરતાં ૭૯૦ ઇત્યાદિ યાજન આવ્યા, અને ભાગાકારમાં સર્વત્ર શેષ વધ્યા તે સર્વ અધિક ગણાય, જેથી એ સ્ત્રકગ
૧ એ વધેલા ૯૬૧૧૯ અગુલના શેષને આઠ આઠ ગુણા કરી વારંવાર વભાજક ૬૩૨૪૫૪થી ભાગતાં અનુક્રમે યવ-જૂ-લીખ-વાલાપ્ર-રથ-ત્રસરેણુ ઇત્યાદિ ન્હાનાં ન્હાનાં પ્રમાણ પણ આવે છે. પરન્તુ અહિં મૂળગાથા ૧૮૫ મીને અનુસારે એટલું જ ગણિત ઉપયેગી છે. તથા એ વધેલા શેપ પ્રમાણે કઈક અધિકતા ગુલ ઉપરાન્ત ગણાય. તથા અહિં ૬૩૨૪૫૪ એ ભાજકરાશિ અથવા હેદરશ કહેવાય તેનુ અધ કરતાં પણ યોજન જવાબ આવે, અને ત્યારબાદ વધેલા શેષને ગાઉ આદિક ગુણી એજ છેદાશિવડે ભાગતાં ગાઉ ધનુષુ આદિ પ્રમાણ આવે. વ મૂળમાં ભાજકથી અ જવાબ અને જવાબથી અર્ધ ભાજકરાશિ હોય છે,
