Page Text
________________
प्रास्ताविक - ." ६५. उदयप्रभस रिनुं चाचरीयाकनी कथानुं श्रवण करवा जq .
पाटणमा (के पछी धोलकामा ?) एक वखत कोई महाविझन् ब्राह्मण पण्डित, जे चाचर मांडीने कथा करवानो व्यवसाय करतो हतो ते आव्यो अने शहेरना कोई वधु उपयुक्त स्थानमां बेसीने रात्रिना पहोरमां लोको आगळ पोतानी कथा करवा लाग्यो. तेंनी कथा कहेवानी शैली अने वचनचातुरी बहु उत्कृष्ट प्रकारनी हती. तेथी नगरमां तेनी कथानी खूब ख्याती थई रही अने रोज हजारो लोको तेनी कथा सांभळवा भेगा थवा लाग्या. उदयप्रभसूरिना सांभळवामां पण तेनी ए ख्याति आवी अने तेथी तेमने पण तेनी कथा सांभळवानी खूब उत्कंठा, थई. पोते एक प्रसिद्ध जैन यतिनायक होवाथी तेम ज वस्तुपाल जेवा महामात्यना बहुमान्य धर्मगुरु होवाथी, ए ब्राह्मण पण्डितनी कथामां सामान्य श्रोताजन तरीके प्रकट पणे जईने वेसवातुं तेमना माटे उचित न हतुं. तेथी तेओ वेषपरावर्तन करीने प्रच्छन्नपणे तेनी कथा सांभळवा अने वचन चातुरीनो अनुभव लेवा जवा लाग्या. एक दिवसे राने महामात्य वस्तुपाल, गुरुवन्दन निमित्ते, तेमनी पोषधशालामां आव्यो. पट्टशालामा ज्यां वृद्धगुरु विजयसेनसूरि वेठा हता त्यां तेमने वंदना विगेरे करीने, पछी जे ओरडामा उदयप्रभसूरिनी बैठक हती त्यां ते गयो. तेणे सदाना रीवाजप्रमाणे सूरिने त्यां वेठेला न जोया. तेथी ते तरत पाछो फरी पोताना स्थाने चाल्यो गयो. एवी रीते वीने अने नीजे दिवसे पण तेणे त्यां सूरिने न जोया, त्यारे तेणे वृद्धगुरु विजयसेनसूरिने तेमना विषेनी पृच्छा करी. वृद्ध सूरिये शहेरमा चालती चाचरीयाक पण्डितनी ते कथानी वात कही. एटले पछी महामात्य पण त्यां गयो अने तेणे उक्त रीते एक एकान्त स्थानमा वेषपरावर्तन करीने बेठेला उदयप्रभसूरिने दीठा. आ रीते पोताना महान् धर्मगुरुनु, ब्राह्मणनी कथा सांभळवा माटे त्यां जq महामात्यने उचित न लाग्युं अने तेथी तेणे वीजे दिवसे सवारे ए चाचरीयाक विद्वानने पोताना मकाने बोलावी, तेनी-कथा-कथननी खूब प्रशंसा करी अने तेना प्रति पोतानो विशेष आदरभाव व्यक्त करीने वे हजारनी म्होटी रकम तेने भेट आपी. पछी तेने पोतानी पोषधशाळा आगळना चच्चर (चौतरा) उपर चाचर मांडीने कथा करवानुं कडं, के जेधी पोताना गुरु खस्थानमा वेठा बेठाज ए कथाश्रवणनो लाम अने आनन्द मेळवी शके. ते पण्डिते महामात्यनी सूचनानुसार पछी छ महिना सुधी त्यां कथा करी. महामाये तेनो अन्ते खूब सत्कार कर्यो अने पुष्कळ पैसा आपी तेने विदाय को. ' . . ___ आ घटना उपरथी ते वखतना जैन समाजना त्यागी वर्ग अने गृहस्थ वर्गना परस्परना संवन्धोर्नु तेम जे आचार-विचार विषेनुं एक विशिष्ट चित्र पण आपणने जोवा मळे छे. ए घटना आपणने ए वस्तुनुं पण दर्शन करावे छे के जेम वर्तमानमा देखाय छे तेम भूतकाळमां पण, जैन समाजमा स्थितिरक्षक अने प्रगतिपक्षी बने प्रकारना मानस धरावनारा वर्गों हयाती धरावता हता. स्थितिरक्षक साधुना मानसनी दृष्टिये विचार करवामां आवे, तो ते आवा कोई ब्राह्मण आदि अन्यधर्मीय कथाकारनी कथा वार्ता सांभळवा जवानुं स्वप्नेय पण न इच्छे अने तेम ज जो कोई यति-मुनि जतो होय तो तेने पण मिथ्यात्वना दोषनो महादोषी लेखे. तेवा विचारना श्रावकना मानसनी दृष्टिये विचार करिये, तो ते आवी प्रवृत्ति करनार यति-साधुने भ्रष्टाचारी.ज माने अने तेने समाजमाथी बहिष्कृत करवातुं इच्छे. कारण के जैनशास्त्रोक्त रूढ यतिधर्मना आचारोनी दृष्टिये उदयप्रभसूरिनु आबु आचरण मात्र असंगत ज नहिं दूषित पण कही शकाय. परंतु आ घटनाप्रसंगथी आपणने जाणवा मळे छे. के उदयप्रभसूरि अने महामात्य वस्तुपाल बने प्रगतिशील मानस धरावनारा पुरुषों
| SR No. | 010638 |
| Book Title | Dharmabhyudaya Mahakavya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Bharatiya Vidya Bhavan |
| Publication Year | 1949 |
| Total Pages | 284 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 13 MB |