________________
वि० प० स० १० १]
सुत्तागमे
नो परारंभा नो तदुभयारंभा अणारंभा ॥ से केण?णं भंते ! एवं बुच्चइ-अत्थेगइया जीवा आयारंभावि ? एवं पडिउच्चारेयच्वं, गोयमा ! जीवा दुविहा पण्णत्ता, तंजहा-संसारसमावनगा य असंसारसमावनगा य, तत्य णं जे ते असंसारसमावनगा ते णं सिद्धा, सिद्धा णं नो आयारंभा जाव अणारम्भा, तत्थ णं जे ते संसारसमावनगा ते दुविहा पन्नत्ता, तंजा-संजया य असंजया य, तत्थ णं जे ते संजया ते दुविहा पण्णत्ता, तंजहा-पमत्तसंजया य अप्पमत्तसंजया य, तत्य णं जे ते अप्पमत्तसंजया ते णं नो आयारंभा नो परारंभा जाव अणारंभा, तत्य णं जे ते पमत्तसंजया ते सुहं जोगं पडुच्च नो आयारंभा नो परारंभा जाव अणारंभा, असुभं जोगं पडुच्च आयारंभावि जाव नो अणारंभा, तत्थ णं जे ते असंजया ते अविरतिं पडुच्च आयारंभावि जाव नो अणारंभा, से तेणटेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ-अत्थेगइया जीवा जाव अणारंभा ॥ नेरइयाणं भंते ! किं आयारंभा परारंभा तदुभयारंभा अगारंभा ?, गोयमा! नेरइया आयारंभावि जाव नो अणारंभा, से केणटेणं भन्ते एवं बुच्चइ ?, गोयमा ! अविरतिं पड्डुच्च, से तेणटेणं जाव नो अणारंभा, एवं जाव असुरकुमाराणवि जाव पंचिंदियतिरिक्खजोणिया, मणुस्सा जहा जीवा, नवरं सिद्धविरहिया भाणियव्वा, वाणमंतरा जाव वेमाणिया जहा नेरइया । सलेस्सा जहा ओहिया, कण्हलेसस्स नीललेसस्स काउलेसस्स जहा ओहिया जीवा, नवरं पमत्तअप्पमत्ता न भाणियव्वा, तेउलेसस्स पम्हलेसस्स सुक्कलेसस्स जहा ओहिया जीवा, नवरं सिद्धा न भाणियव्वा ॥ १६ ॥ इहभविए भंते ! नाणे परभविए नाणे तदुभयभविए नाणे ?, गोयमा ! इहभविएवि नाणे परभविएवि नाणे तदुभयभविएवि णाणे । दसणंपि एवमेव । इहभविए भंते ! चरित्ते परभविए चरित्ते तदुभयभविए चरित्ते?, गोयमा ! इहभविए चरित्ते नो परभविए चरित्ते नो तदुभयभविए चरित्ते । एवं तवे संजमे ॥ १७ ॥ असंवुडे णं भंते ! अणगारे कि सिज्झइ बुज्झइ मुच्चइ परिनिव्वाइ सव्वदुक्खाणमंतं करेइ ?, गोयमा !, नो इणढे समढे । से केणढेणं जाव नो अंतं करेइ ?, गोयमा! असंवुडे अणगारे आउयवज्जाओ सत्त कम्मपगडीओ सिढिलवंधणवद्धाओ धणियवंधणबद्धाओ पकरेइ हस्सकालठिइयाओ दीहकालठ्ठिश्याओ पकरेइ मंदाणुभावाओ तिव्वाणुभावाओ पकरेइ अप्पपएसग्गाओ वहुप्पएसग्गाओ पकरेइ आउयं च णं कम्मं सिय वंधइ सिय नो वंधइ अस्सायावेयणिज्जं च णं कम्मं भुजो भुजो उवचिणाइ अणाइयं च णं-अणवदग्गं दीहमद्ध चाउरंतसंसारकंतारं अणुपरियट्टइ, से एएणठेणं गोयमा! असंबुडे अणगारे णो सिज्झइ ५। संखुडे भंते ! अणगारे सिज्झइ ५१, हंता सिज्झइ जाव अंतं
