________________
Terra
३९२
जोटणाए इहलोगा संपओगाइचा पंच अध्यारा' इति । मारणान्तिक संलेखनायाः संयम - तपश्चर्यादिना कायकपाय कुशीकरणलक्षणमारणान्विक संलेखना जोषणाया इहलोकाशंसाप्रयोगादिका. - इहलोकाशंसाप्रयोगः १ आदिनापरलोकाशंसाप्रयोगः २ जीविताशंसाप्रयोगः ३ मरणाशंसायोगः ४ कामभोगाशंसाप्रयोगः ५ रात्र तावत् - संस्वारग्रहणोत्तरम् इहलोके - मनुष्यलोके भविष्यज्ज न्मनि - आशंसाप्रयोगः, 'मृत्वा चक्रवर्ती वा - राजा वा तन्मन्त्री वा भूयास' मित्यादिरूपाभिलापकरणम् १ एवं- परलोकासामयोगः 'देवोभृयालम्' इत्यागया है, अब मारणान्तिक संलेखना - जोषणा के पांच अतिचारों की प्ररूपणा करते हैं
तप और संयम के द्वारा कार एवं कषाय को कुरा करना जिस का लक्षण है, उस धारणान्तिक संलेखना जोषणा के इस लोफाशंसा प्रयोग आदि पांच अतिचार ये हैं- (१) इहलोकाशंसाप्रयोग (२) पर लोकशंसाप्रयोग (३) जीविताशंसाप्रयोग (४) नरणाशंसाप्रयोग और (५) कामभोगाला योग । इनका स्वरूप इस प्रकार है
(१) संभार ग्रहण करने के पश्चात्, आगामी जन्म में मनुष्यलोक संबंधी अभिलाषा करना, जेसे में चक्रवर्ती या राजा या राजमंत्री हो जाऊं, हत्यादि । यह लोकाशंहाप्रयोग है ।
(२) ही प्रकार में इन्द्र था देव हो जाऊं, ऐसी कामना करना परलोकाशंखाप्रयोग है ।
આ મારણાન્તિક સ’લેખના જોષણના પાંચ અતિચારોની પ્રરૂપણા કરીએ છીએ. તપ અને સુયમ દ્વારા કાયા તથા કષાચેને પાતળા પાડવા જેવુ લક્ષણ છે, તે મારણાન્તિકસ લેખના જોષણાના ઈહલેાકાશ'સાપ્રયોગ આદિ પાંચ अतियार छे, या प्रमाणे - ( १ ) लोमश सा प्रयोग ( २ ) परसो अशं साप्रयोग (3) बिताश साप्रयेोग ( ४ ) भरणाशंसाप्रयोग भने (4) अमलेोगाशंसाપ્રયાગ તેમનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે છે
(૧) સ`થારા ધારણ કર્યાં ખાદ, આવતા જન્મમાં અનુષ્યલેાક સંબધી અભિલાષા કરવી જેમ કે—હુ. ચક્રવર્તી રાજા અથવા રાજમંત્રી થઈ જાઉં, વગેરે આ હલેાકાશ સાપ્રયેગ છે. (૨) એવી જ રીતે હું ઇન્દ્ર અથવા દેવ થઈ જાઉં એવી કામના કરવી પરલેાકાશ સાપ્રયાણ છે. (૩) સંથારા દરમ્યાન મારી પૂજા તથા મહિમા ઘણા વધી રહ્યો છે આથી મારા સથારે લાંબા સમય સુધી ખે་થાય તા સારૂ એ રીતે સારામાં વધારે જીવવાની ઈચ્છા ફરવી જીવિતાશ સાપ્રવેગ છે.
