________________
तरवार्थसूत्र
मत्तस्वात-इति चेन्न-१ अगारिणो वतिनोऽप्रत्तस्पेन कागादि कृशादिकरणे
वृत्तत्वेऽपि आत्मघातकत्वदोषाऽभावात्, मसत्तयोगाह माणव्यपरोपणस्यैव हिसा. पदार्थत्वात् अस्य खलु वतिनोऽगारिणो रागद्वेषमोक्षामिलिवेशाऽभावेन प्रमाद. योगाऽभावात् । यस्तु पुरुषो रागद्वेषम हारिभिरा विष्टः सन् विपशस्त्रगलपाशाs. निवेश कूप तडागादि निमज्ज भृगुपात उसना खण्डनादि प्रयोगेणाऽऽस्मान हिनस्ति स आत्मघाती सपति, तस्मात् संलेखनां मतिपन्नस्य न्नतिनो राग-द्वे. पाघमावेनाऽऽत्मघातपाप न भवति । उक्तञ्च
'शादीण मणुप्पाये अहिलनलिभाखियं समये । तेलि चेनुपपत्ती हिसेलिजिणेहि मिट्टिा ॥१॥ इति, रागादीनामनुत्पादे अहिंसकहतियापित समये ।
तेपाञ्चदुत्पत्ति-हिति जिननिर्दिष्टा ॥१॥ इति, समाधान-ऐसा नहीं है। व्रती गृहस्न अप्रमत्त होने के कारण काय आदि को कृश करने में प्रवृत्त होने पर भी आघात के पाप का भागी नहीं होता। हिंसापद का अर्थ प्रमत्त योगले माणों का व्यप रोपण करना है, किन्तु बनवान् श्रावक राम द्वेप और भोह के अभि निवेश ले रहित होता है, अतएव उसमें प्रमादशा योग नहीं होता। जो पुरुष राग, द्वेष और मोह रहे आविष्ट होकर विष, शस्त्र, फांसी, अग्नि प्रवेश कूपपोत, मडाग निमज्जन, भृगुपात, रखना खण्डन आदि का प्रयोग करके आत्मघात करता है, बही घामक होता है। इस प्रकार संलेखना को अंगीकार करने वाले व्रती पुरुष को, राग-द्वेष आदि का अभाव नहीं होने के कारण आत्मघात का पाप नहीं लगना । कहा भी है। 'जिल के सागादि की उत्पत्ति नहीं होती, वह आगम में अहिंसक
સમાધાન–આ પ્રમાણે નથી. વતી ગ્રહસ્થ અપ્રમત્ત હોવાના કારણે કાયા વગેરેને કૃશ કરવામાં પ્રવૃત્ત હોવા છતાં પણું આત્મઘાતના પાપને ભાગીદાર થતો નથી. હિંસાપદને અર્થ પ્રમત્તયાગથી પ્રાથોને નાશ કરે એમ થાય છે, પરંતુ વ્રતધારી શ્રાવક રાગ દ્વેષ અને મોહના અભિનિવેશથી રહિત હોય છે, આથી તેનામાં પ્રમાદને વેગ થતું નથી. જે પુરૂષ રાગ, દ્વેષ અને મેહથી આવિષ્ટ દઈને ઝેર, શસ્ત્ર, ફાંસ, અગ્નિસ્નાન, કૂવામાં પડવું. તળાવમાં ડૂબી જઈને જીભ કચરીને–એવા પ્રાગે કરીને આત્મહત્યા કરે છે તે જ અ.મઘાતક કહેવાય છે. આવી રીતે સંલેહણને અંગિકાર કરનારા વ્રતી પુરૂષને રાગ-દ્વેષ આદિને અભાવ નહીં હોવાના કારણે આત્મઘાતનું ५१५ गतु नथी. ४यु पात्र है
જેને રાગાદિની ઉત્પત્તિ થતી નથી તેને આગમમાં અહિંસક કહેવામાં
