________________
तत्त्वार्थस समालोचयतः खलु दर्शनपरीषहजयो भवति । इति, तथा चैतान् द्वाविप्रति विधान्- परीपहान् सहमानस्याऽसंक्लिष्टचित्तस्य रागादि परिणामासानिरोधात् संवरो भवतीतिभावः ॥८॥
- मूलम्-तत्थ च उस परिसहा सुहुमसंपराय छउमस्थः वीतरागाणं-॥९॥
छाया-तत्र चतुर्दशपरीपहाः सूक्षप्रसम्रराय-छमस्थवीतरागयोः-॥९-.
तत्वार्थदीपिका-पूर्वसूत्रे-सुत्पिपासादयो द्वाविंशतिः परीषहाः प्ररूपिता, सम्प्रति-तेषु केषां जीवानां कियन्तः परीपहाः सम्भवन्तीति प्ररूपयितुमाह-तत्य चउद्दल परीसहा-' इत्यादि, तब-पूर्वोक्तस्वरूपेषु द्वाविंशति विधेषु, क्षुपिपानहीं सकते, ऐमा विचार करनेवाला दर्शनपरीषह विजय करता है। ___ इस प्रकार जो वाईस परीषहों को सहन करता है, जिसके चित्त में संक्लेश-नहीं होता, वह रागादि परिणाम रूप आस्रव का निरोध करके संवर प्राप्त करता है.॥८॥ . . . 'तत्य चउद्दसपरीसहा' इत्यादि। . --सूत्रार्थ--पूर्वोक्त वाईस परीषहों में से सूक्ष्मसम्पराय और छम स्थवीतराग को चौदह परीषह होते हैं ॥९॥ - तत्त्वार्थदीपिका-पूर्व सूत्र में क्षुधा पिपासा आदि वाईस परीषहों को पापणा की गई, अब यह प्ररूपणा करते हैं कि उनमें से किन 'जीवों को कितने परीपह होते हैं
जिनका स्वरूप पहले कहा जा चुका है, उन क्षुधा पिपासा आदि પરતંત્ર છે, આ કારણે તેઓ અત્રે આવી શકતાં નથી, આ પ્રમાણે વિચાર કરનાર દર્શનપરીષહ વિજય પ્રાપ્ત કરે છે. છે. આવી રીતે જે બાવીસ પરીષહોને સહન કરે છે, જેના ચિત્તમાં અંકલેશ થતો નથી, તે રાગાદિપરિણામ રૂપ આસવને નિરોધ કરીને સંવર પ્રાપ્ત કરે છે. ૮ - 'तत्थ चउद्दसपरीसहा' या
વાર્થ–પૂર્વોક્ત બાવીસ પરીષહેમથી સૂમસામ્પરાય અને છઘરથ વીતરાગને ચૌદ પરીષહ હોય છે. ૧૯
તવાર્થદીપિકા-પૂર્વસૂત્રમાં સુધા પિપાસા વગેરે બાવીસ પરષોની પ્રરૂપ કરવામાં આવી હવે એ પ્રરૂપણ કરીએ છીએ કે તેમાંથી કયા જીને કેટલાં પરીષહ હોય છે– " જેમનું રવરૂપ અગાઉ કહેવામાં આવી ગયું છે તે સુધા પિપાસા આદિ
