SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 762
Loading...
Download File
Download File
Translation AI Generated
Disclaimer: This translation does not guarantee complete accuracy, please confirm with the original page text.
## 654 ## Kasaya Pahud Sunt ## Sesa Ti. 85. Udayassa pun asankhejjabhago ukkassiya vi udirana. 86. Palidovamassa asankhejjabhagiem apacchimm thidikhandayam tassa thidikhandayassa charimsamaye gunagarparavati tado aadhatta tav gunagarparavati jab charimassa didi-khandayassa ducharimsamayo tti. Sese su samaesu natthi gunagarparavati. 87. Padhamasamayakadakar nijjo jadi maradi devesu uvavjaddi niyama. 88. Jad neraiyes va tirikkhajogiyesu va manusesu va uvavjaddi, niyama anto muhutta kadakaranijjo. 89. Jai te u-pamma suke va anto muhutta kadakaranijjo. [11 Darshanamokshapanadhikari Khyat samaya prabaddho ki udirana hoti rahti hai. Utkrushta bhi udirana udayake asankhyataven bhagapraman hoti hai. || 81-85 || Churnisu - Apurvakaran ke pratham samay se lekar palyopamake asankhyataven bhagavele antim sthiti kand ki dwicharim phali tak to gunakar - paravritti ya kriyame parivartan nahi hai. Kintu palyopamake asankhyataven bhagapraman wala jo apacchim sthiti kandak hai, us sthiti kand ke antim samay me gunakar - paravritti hoti hai. Wahonse aarambh kar yah gunakarparavritti antim sthiti kand ke dwicharim samay tak hoti hai. Iske atirikt sesh samyo me gunakar - paravritti nahi hoti hai. || 86 || Churnisu - Pratham samayavarti kritakrityakavedak samyagdristi yadi marata hai, to niyamse devo me utpann hota hai. (Kyonki, any gatio me utpatti ki karanbhoot leshya ka parivartan us samay asambhav hai.) Yadi vah narakiyo me, athava tirigyonime, athava manushyo me utpann hota hai, to niyamse antarmuhurt kal tak vah kritakrityakavedak rah chuka hai. (Kyonki, antarmuhurt kal ke vina ukt gatio me utpatti ke yogya leshya ka parivartan us samay sambhav nahi hai.) Yadi vah tej, padma aur shuklaleshya me bhi parinamit hota hai, to bhi vah antarmuhurt tak kritakrityakavedak rahta hai. || 87-89 || Vishesharth - Darshanamoh ke kshapan ke liye samudyat jeev ke adhakarana aarambh karte hue tej, padma aur shukl me se jo leshya thi, kritakrityakavedak hone ke samay usi leshya ka utkrushta ansh hota hai. Kyonki, uske uttarootar parinamo me vishuddhi ke badhne se leshya ka jghany ansh bhi badhkar utkrushta ansh ko prapt ho jata hai. Ataeva kritakrityakavedak hone par yadi leshya ka parivartan hoga, to bhi purv se chali aayi hui leshya me vah antarmuhurt tak rahega, tatpashchat hi leshya ka parivartan ho sakega. Kuchh achary is sutra ka any prakar se arth karte hai. Unka kahna hai ki yadi koi jeev tejo leshya ke jghany ansh se yukt hokar bhi darshanamoh ka kshapan aarambh karta hai, to bhi uske kritakrityakavedak hone tak uttarootar vishuddhi ki vruddhi ke karan shuklaleshya niyamse ho jati hai. Ataeva yadi uske kritakrityakavedak hone ke paschat leshya ka parivartan hoga, to bhi vah ukt tino leshya me antarmuhurt kal tak rahega,
Page Text
________________ ६५४ कसाय पाहुड सुन्त सेसा ति । ८५. उदयस्स पुण असंखेज्जदिभागो उक्कस्सिया वि उदीरणा । ८६. पलिदोवमस्स असंखेज्जभागियमपच्छिमं ठिदिखंडयं तस्स ठिदिखंडयस्स चरिमसमए गुणगारपरावती तदो आढत्ता ताव गुणगारपरावती जाब चरिमस्स डिदि - खंडयस्स दुचरिमसमयो त्ति । सेसेसु समएसु णत्थि गुणगारपरावती । ८७. पढमसमयकदकर णिज्जो जदि मरदि देवेसु उववज्जदि णियमा । ८८. जड़ णेरइएस वा तिरिक्खजोगिएसु वा मणुसेसु वा उववज्जदि, णियमा अंतो मुहुत्त कदकरणिज्जो । ८९. जइ ते उ-पम्म सुके व अंतोमुहुत्तकदकरणिज्जो । [ ११ दर्शनमोक्षपणाधिकार ख्यात समयप्रबद्धो की उदीरणा होती रहती है । उत्कृष्ट भी उदीरणा उदयके असंख्यातवें भागप्रमाण होती है ॥ ८१-८५॥ चूर्णिसू० - अपूर्वकरण के प्रथम समय से लेकर पल्योपमके असंख्यातवें भागवाले अन्तिम स्थितिकांड की द्विचरम फाली तक तो गुणकार - परावृत्ति या क्रियामे परिवर्तन नहीं है । किन्तु पल्योपमके असंख्यातवें भाग प्रमाणवाला जो अपश्चिम स्थितिकांडक है, उस स्थितिकांड के अन्तिम समय में गुणकार - परावृत्ति होती है । वहॉसे आरंभ कर यह गुणकारपरावृत्ति अन्तिमं स्थितिकांड के द्विचरम समय तक होती है । इसके अतिरिक्त शेष समयोमें गुणकार - परावृत्ति नहीं होती है ॥ ८६ ॥ चूर्णिसू० ० - प्रथम समयवर्ती कृतकृत्यवेदकसम्यग्दृष्टि यदि मरता है, तो नियमसे देवोमें उत्पन्न होता है । ( क्योकि, अन्य गतियो मे उत्पत्तिकी कारणभूत लेश्याका परिवर्तन उस समय असंभव है । ) यदि वह नारकियोमें, अथवा तिर्यग्योनियोमे, अथवा मनुष्योमें उत्पन्न होता है, तो नियमसे अन्तर्मुहूर्त काल तक वह कृतकृत्यवेदक रह चुका है । ( क्योंकि, अन्तर्मुहूर्त कालके विना उक्त गतियोमे उत्पत्तिके योग्य लेश्याका परिवर्तन उस समय सभव नहीं है | ) यदि वह तेज, पद्म और शुक्ललेश्यामे भी परिणमित होता है, तो भी वह अन्तर्मुहूर्त तक कृतकृत्यवेदक रहता है || ८७-८९ ॥ विशेषार्थ - दर्शनमोहके क्षपणके लिए समुद्यत जीवके अधःकरण प्रारंभ करते हुए तेज, पद्म और शुक्लमेंसे जो लेश्या थी, कृतकृत्यवेदक होने के समय उसी लेश्याका उत्कृष्ट अंश होता है । क्योकि, उसके उत्तरोत्तर परिणामोंमें विशुद्धि के बढ़नेसे लेश्याका जघन्य अंशभी बढ़कर उत्कृष्ट अंशको प्राप्त हो जाता है । अतएव कृतकृत्यवेदक होनेपर यदि लेश्याका परिवर्तन होगा, तो भी पूर्व से चली आई हुई लेश्या में वह अन्तर्मुहूर्त तक रहेगा, तत्पश्चात् ही लेश्याका परिवर्तन हो सकेगा । कुछ आचार्य इस सूत्रका अन्य प्रकारसे अर्थ करते हैं । उनका कहना है कि यदि कोई जीव तेजोलेश्याके जघन्य अंशसे युक्त होकर भी दर्शनमोहका क्षपण प्रारंभ करता है, तो भी उसके कृतकृत्यवेदक होनेतक उत्तरोत्तर विशुद्धिकी वृद्धि के कारण शुक्ललेश्या नियमसे हो जाती है । अतएव यदि उसके कृतकृत्यवेदक होनेके पश्चात् लेश्याका परिवर्तन होगा, तो भी वह उक्त तीनों लेश्याओमे अन्तर्मुहूर्तकाल तक रहेगा,
SR No.010396
Book TitleKasaya Pahuda Sutta
Original Sutra AuthorN/A
AuthorHiralal Jain
PublisherVeer Shasan Sangh Calcutta
Publication Year1955
Total Pages1043
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size71 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy