________________
५.८
जीवामिगमक्षत्रे ज्जाससार-बहुबत्तिसंसारकाळसंधियासवा' यथा ते चन्द्रप्रममणिशलाका सीधुपबरवारुणीशुजातपत्रपुष्प-फल चोयनिर्याससार-बहुद्रव्ययुक्ति संभारकाल सन्धितालबार, यथा चन्द्रमभादयो रसविशेषा बहुपकाराः तत्र-चन्द्रः-कपूरः चन्द्रमा वा तस्येव प्रभा-आकारो यस्याः सा चन्द्रमभा, मणिशलाकेव-मणिमरकतादि स्तस्याः शलाका मणिशलाका: तवर्ण सदृशा रसविशेषाः सीधुपक्वेशु(सं-सीधु पारा च सा वारुणी-पण्डदू-दूर्माजातीयो वनस्पतिविशेषः पता, पुनश्श-सुजाताना सुपरिपाकावस्यां प्राप्तानार पत्राणां पुष्पाणां फलानां चोयानां गन्धद्रव्याणां च निर्यालस्य सारे बहूनां द्रव्याणां युक्तैः-संयोजनस्य के होते हैं इम्य पर उसके गुण और रस की सदृशता दृष्टान्त द्वारा कहते हैं 'जहा ले' इत्यादि, 'जहा से चंदप्पभमणि लिलागनरसीधुप. वरामणीजायपत्तपुष्फफलचोयनिवास सारघहुदाजुत्ति संसारकाल संधिधासका चन्द्र लाल कपूर का तथा चन्द्रमा का है उनका रस चन्द्रप्रभा अर्थात् पपूर अथवा चन्द्र के जैला वर्ण वाला होता है, तथा मणिशलाका-अर्थात् मणि मरफत आदि मणि की शलाका-सली गाढा होने से लली दार और मणि के वर्ण वाला रस होता है तथा घर सीधु घर श्रेष्ठ लोधु-सीधु का अर्थ है पकाये गये ईक्षु का रस वह जैसा होता है. तथा अक्षर वारूणी अर्थात् श्रेष्ठ-उत्तम वारूणी, वारुणी नाम गण्ड दूर्वा का है एक इक्षुशी जाति है उसका जैसा रस छोता है । तथा सुजात-अर्थात् परिपाक अवस्था को प्राप्त-पके हुए, या निर्यास्त भार पदका पत्र पुष्प आदि सबके साथ संध होता है એવું પડેલ છે તે કેવા પ્રકારના હોય છે ? તે પ્રશ્નના ઉત્તર રૂપે તેના ગુણ मन तनी समानता दृष्टांत द्वारा ४ छे. 'जहा से' त्यादि
'जहा से चप्पभमणिसिलागवरसीघुपवर वारुणीसुजाय पत्तपुप्फरलचोय निज्जाससारबहु दव्वजुत्तिस मारकाल धियासवा' यद्रनाम ४५२ भने द्रभानु છે. તેનો રસ ચંદ્રપ્રભા અથવા કપૂર અથવા ચંદ્રના જેવો વર્ણવાળો હોય છે તથા મશિલાકા અર્થાત્ મણિ મરકત વિગેરે મણિ વિગેરેની શલાક - સળી, જાડી હવાથી સળી જે, મણના વર્ણ જે, રસ હોય છે તથા વરસિંધુવર શ્રેષ્ઠ સી ધુ અર્થાત્ પકાવેલ સેલડીનો રસ તેના જે હેય છે તથા પ્રવર વારૂણી અર્થાત્ શ્રેષ્ઠ ઉત્તમ વારૂણી વારૂણી ગંદુને કહે છે તે સેલડીની એક જાત છે. તેના જે રસ હોય છે. તથા સુજાત અર્થાત પરિપાક અવસ્થાને પ્રાપ્ત થયેલ એટલે કે પાકા થયેલ. અહિયાં નિયંસ સાર એ પદ પત્ર, પુષ્ય વિગેરે તમામની સાથે લગાવવામાં આવે છે. તેથી પાકેલા
