SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 377
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेयद्योप्रतीका टीका प्रति० १ स्थावरभावत्रसभावस्य भवस्थितिकालमानम् ३५७ परावर्ताः । ते खलु पुद्गलपरावर्ता मावलिकायाः असंख्येयभाग इति ॥ एतावत्प्रमाणञ्चान्तरं वनस्पतिकायमध्यगमनेन ज्ञातव्यम् । अन्यत्र गतावेतावतोऽन्तरस्यालम्यमानत्वादिति ।। सम्प्रति-एतेषामल्पबहुत्वमाह-'एएसि णं' इत्यादि, 'एएसि णं भंते' एतेषां स्वलु भदन्त 'तसाणं थावराण य' त्रसानां त्रसनामकर्मोदयापन्नानां स्थावराणां स्थावरनामकर्मोदयापन्नानां च 'कयरे कयरेहितो' कतरे कतरेभ्यः 'अप्पा वा बहुया वा' अल्पा वा बहुका वा 'तुल्ला वा विसेसाहिया वा' तुल्या वा विशेषाधिका वा एतयो स्त्रसस्थावरजीवयोर्मध्ये कस्यापेक्षया कस्याल्पाधिकत्त्वमिति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'सव्वत्थोवा तसा' सर्वस्तोकाः त्रसाः-त्रसजीवाः सर्वापेक्षया अल्पाः । असंख्यातत्वमात्रप्रमाणत्वात् त्रसानामिति ख्यात पुद्गलपरावर्त हो जाते हैं वे पुद्गलपरावर्त आवलिका के असंख्यातवें भागमें जितने समय होते है उतने प्रमाण के होते हैं यह वनस्पति काल के प्रकरण में स्पष्टकर दिया गया है। इतने प्रमाण काल का यह अन्तर उसे वनस्पतिकायिक जीवको पर्याय प्राप्ति करलेने से हो जाता है। क्योंकि और दूसरी पर्याय की प्राप्ति में इतना अधिक अन्तर अलभ्य होता है-नहीं आता है। अब सूत्रकार इनके अल्प बहुत्वका कथन करते है-इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है-"एएसि गंभंते ! तसाणं थावराण य कयरे कयरेहितो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा" हे भदन्त ! इन त्रस और स्थावर जीवो के बीच में कौन जीव किनकी अपेक्षा अल्प है ? कौन किनकी अपेक्षा बहुत हैं ! कौन किनकी अपेक्षा तुल्य बराबर हैं ? और कौन किनकी अपेक्षा विशेषाधिक हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-"गोयमा ! सव्वत्थोवा तसा हे गौतम ! सबसे कम तो त्रस जीव हैं। क्योंकि त्रसजीवों का प्रमाण केवल असंख्यात પુદ્ગલ પરાવર્ત આવલિકાના અસંખ્યાતમાં ભાગમાં જેટલો સમય હોય છે, એટલા પ્રમાણનું હોય છે. આ વનસ્પતિકાળના પ્રકરણમાં સ્પષ્ટ કરવામાં આવેલ છે. એટલા પ્રમાણ કાળનું આ અંતર તેને વનસ્પતિકાયિક જીવની પર્યાય પ્રાપ્ત કરી લેવાથી થઈ જાય છે કેમકે –બીજી કઈ પર્યાયની પ્રાપ્તિમાં આટલું અધિક અંતર અલભ્ય હોય छे--मर्थात् मा मत२ भावनथी, હવે સૂત્રકાર તેઓના અલ્પ બહત્વ પણાનું કથન કરે છે. તેમાં ગૌતમ સ્વામી પ્રભુને से पूछे छे ?-"पपसिं णं भते ! तसाणं थावराण य कयरे कयरेहितो! अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा" सावन मास भने स्था१२ वानी क्यमा ४या। કયા જીવોની અપેક્ષથી અલ્પ છે ? કયા જીવેની અપેક્ષાથી વધારે છે ? કયા જી ક્યા જીની અપેક્ષાથી તુલ્ય–બરાબર છે ? અને ક્યા જી કયા જીની અપેક્ષાથી વિશેષા(घ४ छ १ मा प्रश्नना उत्तरमा प्रभु गौतम स्वाभी२ ४ छ :-"गोयमा ! सव्वत्थो वा तसा' गीतम! सीथा माछा सवा छे. म--सानु प्रभाए उ मस'.
SR No.010388
Book TitleAgam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorKanhaiyalal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1971
Total Pages693
LanguageHindi, Prakrit
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam
File Size44 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy