Page Text
________________
२५६ राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस-(४३)-मा. मत्त्वाशङ्कापोहायाह ॥ न उ इंदियाइं उवल-छिमंति विगएसु विसयसंजरणा ॥ जह गेहगवकेहिं, जो अणुसरिया स उवलझा ॥ २६६ ॥ व्याख्या ॥ न पुनरिन्सियाण्येवोपलब्धिमन्ति अष्टणि । कुत इत्याह । विगतेष्विन्द्रियेषु विषयसंस्मरणात् तनहीतरूपाद्यनुस्मृतेरन्धबधिरादीनामिति । निदर्शनमाह । यथा गेहगवादैः करणजूतैः दृष्टानर्थाननुस्मरन् योऽनुस्मर्ता स उपलब्धा नतु गवादा एवमत्रापीति गाथार्थः । उक्तमेकेन प्रकारेणान्यत्वछारमधुना अमूर्तधारावसर इत्याह जाष्यकारः॥ संपयममुत्तदारं, अइंदियत्ता अयनेयत्ता ॥ रूवाशविरह वा, अणाश्परिणामजा. वा ॥ २६७ ॥ व्याख्या ॥ सांप्रतममूर्तहारम् । तठ्याख्यायते । अमूर्ती जीवः अतीन्डियत्वात् अव्येन्द्रियाग्राह्यत्वात् । अद्यान्नेद्यत्वात् खड्गशूलादिना । रूपादिविरहितश्च अरूपत्वादित्यर्थः । तथानादिपरिणामजावादिति वनावतोऽनायमूर्तप. रिणामत्वादिति गाथार्थः ॥ उमबाणुवलंना, तहेव सबन्नुवयण चेव ॥ लोयाइपसिद्धी, जीवो मुत्तो ति नायवो ॥ २६ ॥ व्याख्या ॥ उद्मस्थानुपलम्जादवधिज्ञानिप्रतिनिरपि सादादगृह्यमाणत्वात्तथैव सर्वज्ञवचनाच्चैव सत्यवक्तृवीतरागवचनादित्यर्थः। लोकादिप्रसिछेर्लोकादावमूर्तत्वेन प्रसिद्धत्वात्। आदिशब्दाछेदसमयपरिग्रहः । अमूर्तो जीव इति ज्ञातव्यः । सर्वत्रैवेयं प्रतिज्ञेति गाथार्थः । उक्तममूर्तद्वारमधुना नित्यत्वछारप्रस्तावः । तथाचाह जाष्यकारः। णिच्चोत्ति दारमहुणा, णिच्चो अविणाास सासजीवो॥नावत्ते सश्जम्मा-नावाज नहं व विन्ने॥२६॥व्याख्या॥ नित्य शत। नित्यहारमधुनावसरप्राप्तं तठ्या चिख्यासयाह । नित्यो जीव इति। एतावत्युच्यमान पर रपि संतानस्य नित्यत्वान्युपगमात्सिहसाध्यतेति । तन्निराकरणायाह । अविनाशा क्षणापेक्ष्यापि न निरन्वयनाशधर्मा । एवमपि परिमितकालावस्थायी कैश्चिदिष्यत । कप्पहाई पुढवी जिस्कू वेति वचनात्तदपोहायाह । शाश्वत इति।सर्वकालावस्थाय।।कुत इत्याह । जावत्वे सति वस्तुत्वे सतीत्यर्थः । जन्मानावात् । अनुत्पत्तेर्नजोवदाकाशवः विज्ञेयः। नावत्वे सतीति विशेषणं खरविषाणादिव्यवछेदार्थ मिति गाथार्थः । हेत्वन्तः राण्याह ॥ संसारा आलो-यणाज तह पञ्चनिन्नन्नावा ॥ खणनंगविघायचं, जाणत्र तेलोकदंसीहि ॥॥ व्याख्या ॥ संसारादिति । संसरणं संसारस्तस्मात्स एव नारक स एव तिर्यगादिरिति नित्यः।आलोचनादिति।आलोचनं करोम्यहं कृतवानहं कार प्येऽहमित्यादिरूपं त्रिकालविषयमिति नित्यः।तथा प्रत्यनिशानावात् स एष इति प्रत्य निज्ञा प्रत्यय आविछदङ्गानादिसिकः । तदनेदग्राहीति नित्य इति । उक्तानिधानका माह दणनङ्गविघातार्थं निरन्वयक्षणिकवस्तुवाद विघातार्थ नणितं त्रैलोक्यदर्शिाजस्ता
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |