SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 115
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ न्यायशास्त्र सुवोधटीकायां षष्ठः परिच्छेदः । A अर्थ - जो स्वयं असमर्थ है वह सौ सहकारी मिलने पर भी किसी कार्य को नहीं कर सकता । जैसे पहले सहकारी बिना कार्य करने वाला नहीं था वैसे सहकारी मिलने पर भी नहीं । संस्कृतार्थ - स्वयमसमर्थेन तत्त्वेन कार्योत्पत्तिस्तु बन्ध्यासुतवत् असम्भवैय । तस्मान्यविशेषात्मकपदार्थ एव प्रमाणगोचरो भवति, शेषश्च विषयाभास इति ॥ ६५ ॥ प्रमाणफलाभास का वर्णन फलाभासः प्रमाणादभितं भिन्नमेव वा ॥ ६६ ॥ अर्थ - प्रमाण से उसके फल को सर्वथा भिन्न ही या सर्वथा श्रभिन्न ही मानना प्रमाणभास है । संस्कृतार्थ --- प्रमाणात्सर्वथा अभिन्नमथवा सर्वथा भिन्नं फलम् फलाभासः कथ्यते ॥ ६६ ॥ फल को प्रमाण से सर्वथा अभिन्न मानने से हानिअभेदे सद्व्यवहारानुपपत्तेः ॥ ॥६७॥ अर्थ - यदि प्रमाण से फल सर्वथा अभिन्न ही माना जायगा तो यह प्रमाण है तथा यह फल है, इस प्रकार भिन्नत्व का व्यवहार नहीं बनेगा । या तो प्रमाण ही ठहरेगा या फल ही ठहरेगा, क्योंकि जुदे- जुदे दो पदार्थ तो हैं ही नहीं ॥ ६७ ॥ संस्कृतार्थ -- ननु प्रमाणात्सर्वथा श्रभिन्नस्य फलस्य कथं फलाभासता इति न शकंनीयं, फलस्य सर्वथा अभिन्नत्वाभ्युपगमे इदम्प्रमाणम्, इदञ्चास्य प्रमाणस्य फलम् इति व्यवहारस्यानुत्पत्तेः ॥ ६७ ॥ कल्पना से प्रमाण और फलका व्यवहार करने में श्रापत्तिव्यावृत्त्यापि न तत्कल्पना फलान्तराट् व्यावृन्याऽफलत्वप्रसंगात् ॥ ६७ ॥ अर्थ- - प्रफल की व्यावृत्ति से फल की कल्पना नहीं हो सकती
SR No.009944
Book TitlePariksha Mukha
Original Sutra AuthorN/A
AuthorManikyanandiswami, Mohanlal Shastri
PublisherBharat Varshiya Anekant Vidwat Parishad
Publication Year2005
Total Pages136
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size21 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy