________________
१४६
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासनम् ॥
स्यात् । मातापुत्री, होतापुत्री ॥४०॥
इ... वेदसहश्रुताऽवायुदेवतानाम् ।३।२।४१॥ “एषां द्वन्द्वे पूर्वपदस्योत्तरपदे आः' स्यात् । इन्द्रासोमौ । वेदेति किम् ? ब्रह्मप्रजापती । सहेति किम् ? विष्णुशक्रौ । श्रुतेति किम् ? चन्द्रसूर्यो । वायुवर्जनं किम् ? वाय्वग्नी । देवतानामिति किम् ? यूपचषालौ ॥४१॥
७. ईः षोम-वरुणेऽग्नेः ।३।२।४२॥ 'वेदसहश्रुताऽवायुदेवतानां द्वन्द्वे षोमे वरुणे चोत्तरपदेऽग्नेरीः' स्यात्, षोमेति निर्देशाद् ईयोगे षत्वं च । अग्नीषोमी, अग्नीवरुणौ । देवताद्वन्द्व इत्येवअग्निसोमी बटू ॥४२॥
७.६ इवृद्धिमत्यविष्णौ ।३।२।४३॥ 'विष्णुवर्षे वृद्धिमत्युत्तरपदे देवताद्वन्द्वे अग्नेरिः' स्यात् । आग्निवारुणीमनड्वाहीमालमेत । वृद्धिमतीति किम् ? अग्नीवरुणौ । अविष्णाविति किम् ? आग्नावैष्णवं चरुं निर्वपेत् ॥४३॥
दिवो द्यावा ।३।२।४४॥ 'देवताद्वन्द्वे दिव उत्तरपदे घावेति' स्यात् । घावाभूमी ॥४४॥
दिवस-दिवः पृथिव्यां वा ॥२॥४५॥ 'देवताद्वन्द्वे . दिवः पृथिव्यामुत्तरपदे एतौ वा' स्याताम् । दिवस्पृथिव्यौ, दिवःपृथिव्या, पावापृथिव्यौ ॥४५॥
उषासोषसः ३२४६ देवताद्वन्द्वे 'उपस उत्तरपदे उषासा' स्यात् । उषासासूर्यम् ॥४६॥
मातरपितरं वा ।।२।४७॥ 'मातृपित्रोः पूर्वोत्तरपदयोर्द्वन्द्वे ऋतोऽरो वा निपात्यते । मातरपितरयोः, मातापित्रोः ॥४७॥
