________________
ਵਰਧਮਾਨ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਪੰਜ ਸਿੱਖਿਆ ਰੂਪੀ ਧਰਮ ਦਾ ਕਥਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਹਾਮੁਨੀ ਪਾਰਸ਼ਵਨਾਥ ਨੇ ਚਤੁਰਯਾਮ (ਚਾਰ ਮਹਾਵਰਤ ਧਰਮ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।23।
ਹੇ ਮੇਧਾਵੀ (ਬੁੱਧੀਮਾਨ) ਇਕ ਕੰਮ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਦੋਹੇ ਮਹਾਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਵਿਚ ਇਹ ਭੇਦ ਕਿਉਂ ਹੈ ? ਇਕ ਹੀ ਧਰਮ ਦੇ ਦੋ ਭੇਦ ਕਿਉਂ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿਚ ਸ਼ੰਕਾ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ? 24!
| ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਗੌਤਮ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਕੇਸ਼ੀ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਇੰਜ ਆਖਿਆ, ਜੀਵ ਆਦਿ ਤੱਤ ਦਾ ਨਿਰਣਾ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ, ਅਜਿਹਾ ਨਿਰਣਾ ਸੱਚੇ ਗਿਆਨੀ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।25।
ਪਹਿਲੇ ਤੀਰਥੰਕਰ ਦੇ ਮੁਨੀ ਰਿਜੂ ਜੜ (ਭੋਲੇ ਭਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰੀ ਤੀਰਥੰਕਰ ਦੇ ਮੁਨੀ ਬਕਰ ਜੜ (ਜਾਨ ਬੁੱਝ ਕੇ ਤਰਕ, ਵਿਤਰਕ ਰਾਹੀਂ ਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਵਿਚਲੇ (23 ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਦੇ ਮੁਨੀ ਰਿਜੁਗ (ਸਰਲ ਤੇ ਬੁੱਧੀਮਾਨ) ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਧਰਮ ਦੇ ਦੋ ਭੇਦ ਹਨ। 26 !
| ਪਹਿਲੇ ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਦੀ ਮੁਨੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਕਲਪ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਉਸੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨਾ ਕਠਿਨ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਦੇ ਮੁਨੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਕਲਪ ਹਿਣ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਸੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਕਠਿਨ ਹੈ। ਵਿਚਕਾਰਲੇ ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਦੇ ਮੁਨੀਆਂ ਦਾ ਕਲਪ ਨੂੰ ਉਸੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹਿਣ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਸਰਲ ਹੈ।27।
| ਕੇਸ਼ੀ ਕੁਮਾਰ : ਹੇ ਗੌਤਮ ! ਤੁਹਾਡੀ ਬੁੱਧੀ ਸਰੇਸ਼ਟ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਸ਼ੱਕ ਦੂਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੇਰਾ ਇਕ ਸ਼ੱਕ ਹੋਰ ਵੀ ਹੈ। ਹੇ ਗੌਤਮ ! ਉਸ ਦਾ , ਵੀ ਅਰਥ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸੋ ?128)
221
