________________
ਜੋ ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤਿ ਲਗਾਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਉਸ ਲਗਾਵ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਮਿਰਗ ਮਰਦਾ ਹੈ।37।
ਜੋ ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਖੁਸ਼ਬੂ ਪ੍ਰਤਿ ਲਗਾਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਉਹ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਅਸ਼ੋਧੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਕਾਰਨ ਸੱਪ ਖੰਡ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਕੇ ਮੌਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।501
ਜੋ ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਰਸ ਪ੍ਰਤਿ ਲਗਾਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਉਹ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਮਾਂਸ ਖਾਣ ਵਿਚ ਲੱਗਾ ਮਨੁੱਖ ਮੱਛੀ ਦੇ ਕੰਡਿਆਂ ਕਾਰਨ ਮੂੰਹ ਛਿੱਲੇ ਜਾਣ ਤੇ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।63।
ਜੋ ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਭਾਵਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ਲਗਾਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਉਹ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹਥਨੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਾਮਭੋਗੀ ਹਾਥੀ ਵਿਨਾਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।89
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੰਸਾਰਿਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਪ੍ਰਤਿ ਲਗਾਵ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਲਈ, ਜੋ ਇੰਦਰੀਆਂ ਤੇ ਮਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹਨ ਉਹ ਵੀਤਰਾਗੀ (ਲਗਾਵ ਰਹਿਤ) ਲਈ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ।100
ਕਾਮ-ਭੋਗ ਆਦਿ ਵਿਸ਼ੇ ਨਾ ਤਾਂ ਰਾਗ ਦਵੇਸ਼ ਘੱਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਰਾਗ ਦਵੇਸ਼ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹਨ ਪਰ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਰਾਗ ਦਵੇਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਰਾਗ ਦਵੇਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕਸ਼ਾਇ (ਕਾਮ ਕਰੋਧ ਆਦਿ) ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। 101 |
ਕਰੋਧ, ਮਾਨ, ਮਾਇਆ (ਧੋਖਾ, ਲੋਭ), ਘਬਰਾਹਟ, ਅਰਿਤ (ਮਨ ਦਾ ਦੁਖੀ ਹੋਣਾ), ਰਤਿ (ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ਲਗਾਵ, ਸ਼ੌਕ (ਦੁੱਖ) ਪੁਰਸ਼ ਸੰਭਧੀ ਭੋਗ, ਇਸਤਰੀ ਸੰਭਧੀ ਭੋਗ) ਹਿਜੜੇ ਸੰਭਧੀ ਭੋਗ ਤੇ ਹਾਸਾ ਰੋਸਾ 386
