________________
ਖੜ੍ਹੇ ਰਹਿਣਾ, ਹੱਥ ਜੋੜਨਾ, ਆਸਨ ਦੇਣਾ, ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤਾਕਰਨ (ਭਾਵਪੂਰਵਕ) ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ, ਵਿਨੈ ਤਪ ਹੈ।32। ਆਚਾਰਿਆ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਸੇਵਾ ਤਪ ਹੈ।33।
(1) ਵਾਚਨਾ (ਪੜ੍ਹਨਾ) (2) ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ, (3) ਪੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਸ਼ਾਸਤਰ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਨਾ (4) ਅਨੁਪਰੇਕਸ਼ਾ (5) ਧਰਮ ਕਥਾ ਇਹ ਪੰਜ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਸਵਾਧਿਆਏ ਤਪ ਹੈ।34]
ਆਰਤ (ਦੁੱਖ ਦੇਣ ਵਾਲੇ) ਰੋਦਰ (ਗੁੱਸਾ) ਆਦਿ ਧਿਆਨਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਮੁਨੀ, ਜੋ ਧਰਮ ਤੇ ਸ਼ੁਕਲ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਮਨ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਗਿਆਨੀ ਜਨ ਉਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਤਪ ਆਖਦੇ ਹਨ।35 1
ਸੌਣ, ਬੈਠਣ ਅਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਸਮੇਂ ਜੋ ਭਿਕਸ਼ੂ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਫਿਜ਼ੂਲ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਇਹ ਹੀ ਸਰੀਰ ਦਾ ਵਿਉਤਸਰਗ ਤਪ ਹੈ।36। ਜੋ ਪੰਡਤ ਮੁਨੀ ਦੋਹਾਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਤਪ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਛੇਤੀ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਜਨਮ ਮਰਨ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।37। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਮੈਂ ਆਖਦਾ ਹਾਂ।
ਟਿੱਪਣੀਆਂ
ਗਾਥਾ 10-11
ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਤਪ ਇਕ ਵਰਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਤਪ ਕਰਨਾ। ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਵਰਤ, ਦੋ ਵਰਤ ਇਹ ਦੋ ਪੱਦਾਂ ਦਾ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਤਪ ਹੈ। ਵਰਤ, ਦੋ ਵਰਤ, ਤਿੰਨ ਵਰਤ, ਚਾਰ ਵਰਤ, ਇਹ ਚਾਰ ਪਦਾਂ ਦਾ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਤਪ ਹੈ।
342
