________________
(ਉ) ਅਵੱਯਬ : ਦੁੱਖ ਦਾ ਖ਼ਾਤਮਾ (ਅ ਅਸਮੋਹ : ਸੂਖਮ ਪਦਾਰਥਾਂ ਤਿ ਮੂਰਖਤਾ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ (ਈ) ਵਿਵੇਕ : ਸਰੀਰ ਤੇ ਆਤਮਾ ਦੇ ਭੇਦ ਦਾ ਗਿਆਨ (ਸ) ਵਿਉਤਸਰਗ : ਸਰੀਰ ਤੇ ਕੱਪੜੇ, ਭਾਂਤੇ ਤਿ ਲਗਾਵ ਦਾ
ਖ਼ਾਤਮਾ
ਸ਼ੁਕਲ ਧਿਆਨ ਦੇ ਚਾਰ ਆਲੰਬਨ (ਸਹਾਰੇ) ਹਨ। (ੳ) ਸ਼ਾਂਤੀ : ਖਿਮਾਂ (ਅ) ਮੁਕਤੀ : ਨਿਰਲੋਭਤਾ (ਈ) ਮਾਰਦਵ : ਮਿਠਾਸ (ਸ) ਆਰਜਵ : ਸਰਲਤਾ ਸ਼ੁਕਲ ਧਿਆਨ ਦੀ ਚਾਰ ਅਨੁਪਰੇਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ :
(ੳ) ਅਨੰਤ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਅਨੁਪਰੇਸ਼ਾ : ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਜਨਮ ਮਰਨ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਨ।
ਆ ਵਿਪਰਿਨਾਮ ਅਨੁਪਰੇਸ਼ਾ : ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਨਤੀਜੇ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਨ।
(ਈ ਅਸ਼ੁਭ ਅਨੁਪਰੇਸ਼ਾ : ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਅਸ਼ੁਧ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਨ (ਸ) ਅਪਾਏ ਅਨੁਪਰੇਸ਼ਾ : ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਚਿੰਤਨ
ਆਗਮ ਸਾਹਿਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਧਿਆਨ ਦਾ ਦੂਸਰਾ ਵਰਗੀਕਰਨ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਹੈ :
(1) ਪਿੰਡਸਥ (2) ਪਦਸਥ (3) ਰੁੱਸਥ (4) ਰੁਪਾਤੀਤ
ਪਿੰਡਸਥ : ਇਸ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਿਰ, ਭੌਹਾਂ, ਤਾਲੂ, ਮੱਥਾ, ਮੂੰਹ, ਨੇਤਰ, ਕੰਨ, ਨਾਂਹਸੀ, ਦਿਲ ਤੇ ਨਾਭੀ ਧੁਨੀ) ਦਾ ਸਹਾਰਾ
298
