________________
(ਦਿਨ) (2) ਰਾਤ (3) ਪੱਖ (15 ਦਿਨਾਂ (4) ਚਾਰ ਮਾਹਾਂ (5) ਸੰਵਤਸਰ (ਸਾਲ ਬਾਅਦ
ਇਕ ਤੀਰਥੰਕਰ ਸਤੁਤੀ 25 ਸਾਹਾਂ ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। | ਇਸ ਨਾਲ ਮਨ ਦੋਸ਼ ਰਹਿਤ ਤੇ ਹਲਕਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਲਕਾ ਮਨ ਧਿਆਨ ਵੱਲ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਕਾਯੋਤਸਰ ਨਾਲ ਸਰੀਰਿਕ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤਨਾਵ ਤੇ ਭਾਰ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਰ ਪੱਖੋਂ ਮੁਕਤੀ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।
ਆਚਾਰਿਆ ਭਦਰਬਾਹੂ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਆਵਸ਼ਕ ਨਿਰਯੁਕਤੀ ਗਾਥਾ 1462 ਵਿਚ ਕਾਯੋਤਸਰ ਦੇ ਪੰਜ ਫਲ ਦੱਸੇ ਹਨ :
(1) ਦੇਹਜਾੜਸ ਸ਼ੁੱਧੀ : ਬਲਗਮ ਆਦਿ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਾਯੋਤਸਰਗ ਇਸ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ
ਹੈ।
(2) ਮਤੀਜਯ ਸ਼ੁੱਧੀ : ਯੋਤਸਰਗ ਨਾਲ ਮਨ ਇਕਾਗਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੰਦਬੁੱਧੀ ਦਾ ਖ਼ਾਤਮਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
(3) ਸੁੱਖ ਦੁੱਖ ਤਿਤਿਕਸ਼ਾ : ਕਾਯੋਤਸਰਰਾ ਰਾਹੀਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸ਼ੁਭ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਮਜਬੂਤੀ ਨਾਲ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
(4) ਕਾਯੋਤਸਰ ਵਿਚ ਸ਼ੁਭ ਧਿਆਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸਹਿਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕਾਯੋੜਸਰਗ ਦੇ ਦੋਸ਼ :
ਪ੍ਰਬਚਨ ਸਾਰ ਦੋ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 19, ਯੋਗ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਨੁਸਾਰ 21 ਅਤੇ ਵਿਜੇਦਸ ਅਨੁਸਾਰ 16 ਦੋਸ਼ ਹਨ। ਪ੍ਰਬਚਨਸਾਰ ਗਾਥਾ 143-162
261
