________________
ਮਾਲਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
ਸਿੱਧ ਆਤਮਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿਚ ਸਿਧ ਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵਰਣ, ਜਾਤ, ਨਸਲ ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਦਾ ਸੁਆਲ ਨਹੀਂ, ਫੇਰ ਵੀ 15 ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਜੀਵ ਹੀ ਸਿੱਧ ਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ।
( 1) ਤੀਰਥੰਕਰ ਸਿੱਧ 2) ਅਰਥੰਕਰ ਸਿੱਧ (ਤੀਰਥੰਕਰ ਤੋਂ ਛੁਟ ਸਿੱਧ ਹੋਣਾ 3) ਤੀਰਥ ਸਿੱਧ (ਸਾਧੂ, ਸਾਧਵੀ ਸ਼ਾਕ ਤੇ ਸ਼ਾਵੀ ਵਿਚੋਂ ਸਿੱਧ ਹੋਣਾ) 4) ਅਰਬ ਸਿੱਧ ਤੀਰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਸਿੱਧ ਹੋਣਾ 5) ਸਵੈ ਬੁਧ ਸਿੱਧ-ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਦਾ ਗਿਆਂਨ ਜਾਣ ਕੇ ਬਿਨਾਂ ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਸਾਧੂ ਬਣਕੇ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਸਿੱਧ ਵਾਲੇ । 6) ਤੇਕ ਬੁਧ ਸਿੱਧ :-ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਵੇਖ਼ਕੇ ਸਾਧੂ ਬਣਕੇ ਮੁਕੱਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ । 7) ਬੁੱਧ ਬੋਧਿਤ ਸਿੱਧ :-ਅਚਾਰੀਆ ਉਪਾਧਿਆ ਤੇ ਸਾਧੂ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਨਾਲ ਸਾਧੂ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਸਿੱਧ ।8) ਇਸਤਰੀ ਲਿੰਗ ਸਿੱਧ (ਇਸ ਤਰੀ ਲਿੰਗ ਵਿਚ ਸਿੱਧ ਹੋਣਾ) । 9) ਪੁਰਸ਼ ਲਿੰਗ ਸਿਧ 10) ਨਪੁੰਸਕ ਲਿੰਗ ਸਿੱਧ (ਇਥੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਨੇ ਨਪੁੰਸਕ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ) ।11) ਸਵਲਿੰਗ ਸਿੱਧ (ਜੈਨ ਭੇਖ ਵਿਚ ਦੀਖਿਆ ਲੈ ਕੇ ਸਿੱਧ ਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ) ।12) ਅਨੇਲਿੰਗ ਸਿੱਧ (ਜੈਨ ਭੇਖ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਹੋਰ ਧਰਮਾਂ ਵਿਚ ਦੀਖਿਆ ਲੈ ਕੇ ਸਿੱਧ ਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ)_13) ਹਿ ਲਿੰਗ ਸਿੱਧ-ਹਿਸਥ ਦੇ ਭੇਖ ਵਿਚ ਸਿੱਧ ਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ । 14) ਏਕ ਸਿੱਧਜੋ ਮਨੁੱਖ ਇਕ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਕੱਲਾ ਹੀ ਸਿੱਧ ਗਤੀ ਹਾਸਲ ਕਰੇ । 15) ਅਨੇਕ ਸਿੱਧ-- ਇਕ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਦੋ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਲੈਕੇ 108 ਤੱਕ ਸਿਧ ਗਤੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ।
ਜੈਨ ਧਰਮ ਭੇਖ ਜਾਂ ਆਕਾਂਡ ਪੂਜਕ ਨਹੀਂ ਇਥੇ ਸਗੋਂ ਗੁਣਾ ਦਾ ਪੂਜਕ ਹੈ । ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿਚ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਰਾਹ ਖੋਲਦਾ ਹੈ ।
ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਸਿੱਧਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ
ਸਿੱਧਾ ਦੇ 31 ਹੋਰ ਗੁਣ ਸਿਧ ਭਗਵਾਨ ਦੀਆਂ ਤਾਂ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ਿਕਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ (1-6) ਸੰਸਥਾਨ, ਪਰਮੰਡਲ, ਗੋਲ, ਤਿਕੋਨ, ਚਤੁਰਭੁਜ, ਆਯਤ ਆਦਿ ਆਕਾਰ
ਦਾ ਖਾਤਮਾ । (7-12) ਪੰਜ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਖਾਤਮਾ (13-18) ਪੰਜ ਰਸ ਦੇ ਸੁਆਦ ਦਾ ਖਾਤਮਾ । (19-21) ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਸੁਗੰਧ ਤੇ ਦੁਰਗੰਧ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ! (22-30) 8 ਸਪਰਸਾਂ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ।
੫੭
