________________
ਬੁਧੀ ਰਖਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਪੁੰਨ ਤੇ ਪਾਪ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਜੇਹੀ ਬੁਧੀ ਨਹੀਂ ਰਖਨੀ ਚਾਹੀਦੀ । ਪੁੰਨ ਤੇ ਪਾਪ ਹੈ ਅਜੇਹੀ ਮਾਨਤਾ ਰਖਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । 16 ।
ਆਸ਼ਰਵ ਤੇ ਸੰਵਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਜੇਹੀ ਬੁਧੀ ਨਹੀਂ ਰਖਨੀ ਚਾਹੀਦੀ । ਆਸ਼ਰਵ ਤੇ ਸੰਵਰ ਹੈ ਇਹ ਬੁੱਧੀ ਰਖਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । 17
ਵੇਦਨਾ ਤੇ ਨਿਰਜਰਾ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਰਖਨਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਵੇਦਨਾ ਤੇ ਨਿਰਜਰਾ ਹੈ ਇਹ ਬੁਧੀ ਰਖਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । 18 1
ਕ੍ਰਿਆ ਤੇ ਅਕ੍ਰਿਆ ਨਹੀਂ। ਅਜੇਹੀ ਬੁਧੀ ਨਹੀਂ ਰਖਨੀ ਚਾਹੀਦੀ । ਕ੍ਰਿਆਤੇ ਅਕ੍ਰਿਆ ਹੈ ਅਜੇਹੀ ਬੁੱਧੀ ਰਖਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । 19
ਕਰੋਧ ਤੇ ਮਾਨ ਨਹੀਂ, ਅਜੇਹੀ ਬੁਧੀ ਨਹੀਂ ਰਖਨੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਕਰੋਧ ਤੇ ਮਾਨ ਹਨ ਇਹ ਬੁੱਧੀ ਰਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । 20 ।
ਮਾਇਆ ਤੇ ਲੋਭ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਜੋਹੀ ਬੁਧੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦੀ । ਮਾਈਆ ਤੇ ਲੋਭ ਹਨ ਅਜੇਹੀ ਬੁਧੀ ਰਖਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। 21 ।
ਰਾਗ ਤੇ ਦਵੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਜਿਹਾ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਰਾਗ ਤੇ ਦਵੇਸ਼ ਹੈ ਅਜੇਹੀ ਬੁਧੀ ਰਖਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । 22
ਚਾਰ ਗਤਿ ਵਾਲਾ ਸੰਸਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਜੇਹੀ ਬੁੱਧੀ ਨਹੀਂ ਰਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਚਾਰ ਗਤਿ ਵਾਲਾ ਸੰਸਾਰ ਹੈ ਅਜੇਹੀ ਬੁੱਧੀ ਰਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । 23 ।
ਦੇਵ ਜਾਂ ਦੇਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਜੇਹੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਦੇਵ ਦੇਵੀ ਹਨ ਅਜੇਹੀ ਬੁੱਧੀ ਰਖਣੀ ਹੈ । 24
ਸਿੱਧੀ ਜਾ ਅਸਿਧਿ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਰਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਸਿੱਧ ਤੇ
23-28 ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੂਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਵ ਦੇਣੀ, ਸਿਧੀ, ਅਸਿੱਧੀ, ਸਿੱਧ, ਸਾਧੂ ਤੇ ਅਸਾਧੂ ਨੂੰ ਵੱਖ - ਵੱਖ ਕਰਕੇ ਸਮਝਣਾ ਵਿਚ ਆਤਮਾ ਦਾ ਭਲਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਕਈ ਲੋਕ ਆਖਦੇ ਹਨ ।"
ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਜੀਵ ਹੈ ਜਮੀਨ ਤੇ ਜੀਵ ਹੈ । ਅਕਾਸ਼ ਵਿਚ ਜੀਵ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਜੀਵਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਪਿਆ ਹੈ ਫ਼ੇਰ ਕੋਈ ਕਿਵੇਂ ਅਹਿੰਸਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ? ਪਰ ਜੈਨ ਧਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਕੋਈ ਵੀ ਮਨੁੱਖ ਸਾਧੂ ਦੇ 5 ਮਹਾਵਰਤ, 5 ਸਮਿਤਿ 3 ਗੁਪਤੀ ਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰਕੇ ਜਾਂ ਗ੍ਰਹਿਸਥ, ਧਰਮ ਦੇ 12 ਵਰਤਾ ਦਾ ਠੀਕ ਆਚਰਨ ਕਰਕੇ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸੰਭਧ ਜੀਵ ਦੇ ਮਰਨ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮਾਰਨ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਹੈ ਜੋ ਪਾਪ ਕਰਮ ਬੰਧ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਸ਼ਿਟੇ ਵਲੋਂ ਜੀਵ ਆਤਮਾ ਸੰਸਾਰ ਚਕਰ ਵਿਚ ਭਟਕ ਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ।
-236