________________
ਤੀਸਰਾ ਅਹਾਰ ਪਰਿਗਿਆ ਅਧਿਐਨ
(ਸ਼ੀ ਸੁਧਰਮਾਂ ਸਵਾਮੀ ਆਪਣੇ ਚੇਲੇ ਸ਼ੀ ਜੰਬੁ ਸਵਾਮੀ ਨੂੰ ਫਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ) ਹੇ ਆਯੂਸ਼ਮਾਨ । ਉਸ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਇਹ ਆਖਿਆ ਸੀ 'ਮੈਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਇਸ ਸਰਵੱਗ ਤੀਰਥੰਕਰ ਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਵਚਨ ਵਿੱਚ ਆਹਾਰ ਪਰਗਿਆ ਨਾ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਅਰਥ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਖਿਆ ਹੈ ।
“ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵ ਆਦਿ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਤੋਂ ਉਪਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰੋਂ ਪਾਸੇ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਬੀਜ ਕਾਇਆ ( ਬੀਜ ਹੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ਰੀਰ ਹੈ) ਵਾਲੇ ਜੀਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ । 1) ਅਗਰ ਬੀਜ 2) ਮੂਲ ਬੀਜ 3) ਪਰਵ ਬੀਜ 4 ਸੰਕਧ ਬੀਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੀਚ ਕਾਈਆ ਵਾਲੇ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚ ਜੇ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਬੀਜ ਤੋਂ ਅਤੇ ਜਿਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਤਪਨ ਹੋਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਰਖਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਉਸੇ ਬੀਜ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਉਤਪੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਮੀਨ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਵਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਜਮੀਨ ਤੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ, ਉਸ ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੋਣ, ਤੇ ਉਥੇ ਹੀ ਵਾਧਾ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਉਹ ਜੀਵ, ਕਰਮ ਦੇ ਵਸ ਹੋ ਕੇ ਅਤੇ ਕਰਮਪੁਦਗਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਖਿਚੇ ਹੋਏ, ਧਰਤੀ ਤੇ ਦਰੱਖਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਜੀਵ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਜਾਤ ਵਾਲੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਨੇਹ (ਚਿਕਨਾਹਟ) ਦਾ ਭੋਜਨ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਜੀਵ ਪਰਥੀ, ਸ਼ਰੀਰ , ਅਗਨੀ ਸ਼ਰੀਰ ਹਵਾ ਸ਼ਰੀਰ ਤੇ ਬਨਸਪਤਿ ਸ਼ਰੀਰ ਦਾ ਭੋਜਨ ਹਿਣ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਜੀਵ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਤਰੱਸ (ਹਿਲਣ ਵਾਲੇ) ਤੇ ਸਥਾਵਰ (ਪ੍ਰਥਵੀ, ਹਵਾ, ਅੱਗ, ਬਨਸਪਤਿ ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ) ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਅਚਿਤ (ਬੇਜਾਨ) ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਜਮੀਨ ਆਦਿ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ
( 207 )
