________________
ਹਨ । ਅਪਵਿੱਤਰ ਹਨ । ਕਰਮਰੂਪੀ ਕੰਡਾ ਕਢਨ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ । ਸਿੱਧੀ ਦਾ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਨਿਰਵਾਨ ਨਹੀਂ, ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਪਾਰ ਕਰਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰਥ ਹਨ । ਸਾਰੇ ਦੁਖਾਂ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਝੂਠਾ ਤੇ ਬੁ ਹੈ ।
ਇਹ ਅਧਰਮ ਪੱਖ ਨਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ
ਸ਼ਥਾਨ ਹੈ ਅਜੇਹਾ ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ।
(32)
ਧਰਮ ਪੱਖ
ਇਸਤੋਂ ਵਾਅਦ ਦੂਸਰੇ ਸਥਾਨ ਧਰਮਪੱਖ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ ਉਸਦਾ ਰਾਹ ਇਸ
ਹੈ 1
ਪ੍ਰਕਾਰ
is
“ਇਸ ਮਨੁੱਖ ਲੋਕ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵ, ਪਛਮ, ਉੱਤਰ, ਦੱਖਨ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਅਨੇਕਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਕੋਈ ਆਰਿਆ ਹਨ ਕੋਈ ਅਨਾਰਿਆ ਹਨ, ਕੋਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼ਰੀਰ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਕੋਈ ਸੁੰਦਰ ਹਨ ਕੋਈ ਖਰਾਬ ਹਨ । ਕਈ ਸਵਰੂਪ ਹਨ ਕਈ ਕਰੂਪ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਕੋਲ ਘਰ ਤੇ ਖੇਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਪੁੰਡਰੀਕ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਅਤੇ ਉਸੇ ਪਾਠ ਅਨੁਸਾਰ ਜੋ ਪੁਰਸ਼ ਸਾਰੇ ਕਸ਼ਾਏ ਤੋਂ ਉਪਸ਼ਾਂਤ ਹਨ । ਇੰਦਰੀਆਂ ਭੋਗਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹਨ ਉਹ ਧਰਮ ਪਖ ਵਾਲੇ ਹਨ । ਇਸ ਸਥਾਨ ਆਰਿਆ ਹੈ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨ ਦਾ ਕਾਰਣ, ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ਕ ਹੈ । ਇਹੋ ਸਿਰਫ ਸਮਿਅੱਕ (ਠੀਕ) ਹੈ ਉੱਤਮ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਇਹ ਦੂਸਰਾ
ਸਥਾਨ ਧਰਮ ਪੱਖ ਹੈ।
ਇਸ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । (33)
ਮਿਸ਼ਰ (ਧਰਮ ਅਧਰਮ)
ਇਸਤੋੰ ਵਾਅਦ ਤੀਸਰਾ ਸਥਾਨ ਮਿਸ਼ਰ ਪੱਖ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਉਸ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ—
ਇਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿਨ ਵਾਲੇ ਤਾਪਸ ਹਨ ਜੋ ਕੁਟਿਆ ਬਨਾ ਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਕਰੀਬ ਜਾਂ ਏਕਾਂਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿਨ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਗੁਪਤ (ਧਾਰਮਿਕ) ਕ੍ਰਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ ।
ਇਹ ਲੋਕ ਦੇਹ ਛੱਡਕੇ ਕਿਲਵਸ਼ੀ ਦੇਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਫੇਰ ਮੁੜਕੇ ਗੂੰਗੇ, ਅੰਨੇ ਬਣਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਜਿਸ ਮਾਰਗ ਤੇ ਚਲਦੇ ਹਨ ਉਹ ਮਿਸ਼ਰ ਮਾਰਗ ਹੈ ਇਹ ਸਥਾਨ ਅਨਾਰਿਆ ਹੈ ਕੇਵਲ ਗਿਆਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ, ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਨਹੀਂ ਦਿਵਾਉਂਦਾ । ਮਿਥਿਆ ਤੇ ਖਰਾਬ ਹੈ। ਇਹ ਤੀਸਰੇ ਸਥਾਨ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ । (34)
i
ਅਧਰਮ ਪੱਖ ਵਾਰੇ ਵਿਚਾਰ
ਇਹ ਜੋ ਪਹਿਲਾ ਅਧਰਮ ਪੱਖ ਹੈ ਉਸ ਵਾਰੇ ਇਥੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਇਸ
(189)
