________________
ਇਸ •
ਪ੍ਰਯਕ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਜੇ ਕੋਈ ਪੁਰਸ਼ ਅਪਣੇ ਲਈ ਜਾਂ ਅਪਣੀ ਜਾਤੀ ਲਈ, ਅਪਣੇ ਘਰ ਜਾਂ ਅਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਝੂਠ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਦੂਸਰੇ ਤੋਂ ਬੁਲਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਝੂਠ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਜੇਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਝੂਠ ਦਾ ਪਾਪ ਲਗਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਛੇਵੇ ਕਿਆ ਸਥਾਨ ਮਰਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਯਕ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਆਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । (22) 7. ਅਦੱਤਾ ਦਾਨ ਪ੍ਰਤਯਕ
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੱਤਵਾਂ ਕ੍ਰਿਆ ਸਥਾਨ ਅਦੱਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਯਕ ਹੈ । ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਅਪਣੇ ਲਈ, ਅਪਣੀ ਜਾਤ, ਘਰ, ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਦਿਤੇ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਸ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਅਦੱਤਾ ਦਾਨ ਸੰਬੰਧੀ ਪਾਪ ਲਗਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਸੱਤਵੇਂ ਅਦੱਤਾ ਦਾਨ ਕ੍ਰਿਆ ਸਥਾਨ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਹੈ : (23) 8, ਅਧਿਆਤਮ ਪ੍ਰਤਯਕ--
| ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਠਵਾਂ (ਕਿਆ ਸਥਾਨ, ਅਧਿਆਤਮ ਪ੍ਰਯਕ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕਲੇਸ਼ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਵੀ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਉਹ ਪੁਰਸ਼ ਅਪਣੇ ਆਪਨੂੰ ਦੀਨ, ਹੀਨ, ਦੁਖੀ, ਉਦਾਸ ਤੇ ਮਨ ਵਿਚ ਕਲਪਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਚਿੰਤਾ ਤੇ ਗਮ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਡੁਬਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਹਥਲੀ ਤੇ ਠੰਡੀ ਰਖਕੇ ਅਤੇ ਨੀਵੇਂ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਆਰਤ (ਦੱਖ) ਧਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਸਚਮੁਚ ਉਸ ਵਿਚ ਚਾਰ ਭਰੀਆਂ ਪਈਆਂ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ, ਕਰੋਧ, ਮਾਨ, ਮਾਇਆ, ਲੋਭ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਕਰਮ ਵਾਲਾ ਅਧਿਆਤਮ ਸੰਬੰਧ ਪਾਪ ਕਰਮ ਦਾ ਬੰਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਹ ਅੱਠਵਾਂ ਅਧਿਆਤਮ ਪ੍ਰਤਯਕ ਕ੍ਰਿਆ ਸਥਾਨ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਹੈ । (24) 9. ਮਾਨ ਪ੍ਰਤਯਕ
ਇਸ ਤੋਂ ਵਾਅਦ ਨੌਵੇਂ ਕਿਆ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਮਨ ਪ੍ਰਤਯਕ ਆਖਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤ, ਹੰਕਾਰ, ਸ਼ਾਸਤਰ ਗਿਆਨ ਹੰਕਾਰ, ਲਾਭ ਹੰਕਾਰ, ਐਸ ਈਸ਼ਰਤ ਦਾ ਹੰਕਾਰ, ਬੁੱਧ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇਕ ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ, ਦੂਸਰੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਪ੍ਰਤਿ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਨਿੰਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਪਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਿਰਸਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਇਹ ਦੂਸਰਾ ਮਨੁੱਖ ਹੀਣ (ਛੋਟਾ) ਹੈ । ਮੈਂ ਖਾਸ ਆਦਮੀ ਹਾਂ । ਮੈਂ ਉਤਮ ਜਾਤ ਕੁਲ, ਬਲ ਆਦਿ ਵਾਲਾ ਹਾਂ, ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਰਵਉੱਤਮ ਮੰਨਦਾ ਹੋਇਆ ਹੰਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
ਅਜੇਹਾ ਅਭਿਮਾਨੀ ਉਮਰ ਪੂਰੀ ਕਰਕੇ, ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਛਡਕੇ ਕਰਮਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਪਰਲੋਕ ਵਿਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਇਕ ਗਰਭ ਤੋਂ ਦੂਸਰੇ ਗਰਭ, ਇਕ ਜਨਮ ਤੋਂ ਦੂਸਰੇ
(176)
