________________
ਮੰਨਦਾ ਅਤੇ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਰਖਦਾ ਹੈ ਉਹ ਸਾਧੂ, ਵਿਨੈ ਆਦਿ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਅਤੇ ਸੂਖਮ (ਭਾਵ) ਵੇਖਣ ਵਾਲਾ ਹੈ । ਉਹ ਪੁਰਸ਼ਾਰਥੀ (ਮੇਹਨਤੀ) ਜਾਤੀ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਤੇ
ਸੰਜਮ ਦਾ ਪਾਲਕ ਹੈ, ਅਜਿਹਾ ਸਾਧੂ ਵੀਤਰਾਗ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ।” (7)
ਜੋ ਖੁਦ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬੜਾ ਸੰਜਮੀ ਤੇ ਗਿਆਨੀ ਮੰਨ ਕੇ ਬਿਨਾ ਖੱਦ ਨੂੰ ਪਰਖੇਂ ਹੀ ਅਭਿਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ । ‘ਮੈਂ ਤਪੱਸਵੀ ਹਾਂ? ਅਜਿਹਾ ਮੰਨ ਕੇ ਦੂਸਰੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਪਈ ਚੰਦਰਮਾਂ ਦੀ ਛਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਜਾਨ ਸਮਝਦਾ ਹੈ । (8)
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੰਕਾਰੀ- ਸਾਧੂ ਏਕਾਂਤ,ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ ਪਰੇ ਹੈ। ਜੋ ਮਾਨ ਸਨਮਾਨ ਪਾਕੇ ਹੰਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੰਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸੱਚੇ
ਉਹ ਆਗਮਾਂ ਤੇ ਅਰਿਹੰਤਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਤੋਂ ਹੈ, ਸੰਜਮ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦੇ ਗਿਆਨ, ਦਾ ਅਨਜਾਨ ਹੈ । ਸੰਜਮੀ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਗਿਆਨ ਆਦਿ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਕਰਦਾ ਪਰਮਾਰਥ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ। (9)
2
ਪਰਮਾਰਥ ਤੋਂ ਹੋਇਆ ਉਹ
ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਬਾਹਮਣ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਖਤਰੀ ਹੋਵੇ, ਉੱਗਰ ਕੁੱਲ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਲਿਛਵੀ ਹੋਵੇ। ਜੋ ਦੀਖਿਆ ਵੰਸ਼, ਜਾਤੀ ਜਾਂ ਵਰਣ ਦਾ ਅਭਿਮਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਉਹ ਹੀ ਵੀਤਰਾਗ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਰਾਹ ਦਾ ਸੱਚਾ ਰਾਹੀ ਹੈ । (10)
-1
ਜਾਤ, ਕੁਲ ਦੇ ਅਭਿਮਾਨੀ ਦਾ, ਉਸਦੀ ਜਾਤ ਜਾਂ ਕੁਲ ਸ਼ਰਨ (ਆਸਰਾ) ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਦਾ । ਸਮਇਕਤੱਵ ਦੁਆਰਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆਨ, ਸਦਾਚਾਰ ਤੋਂ ਛੁਟ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵੀ ਸੰਸਾਜ਼ੀ ਪਦਾਰਥ, ਜੀਵ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਨਹੀਂ । ਜੋ ਦੀਖਿਆ ਲੈ ਕੇ ਗ੍ਰਹਿਸਥ ਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਖ਼ਾਤਮਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਮਰੱਥ ਨਹੀਂ। (11)
ਜੋ ਪੁਰਸ਼ ਅਕਿੰਜ਼ਨ (ਧੰਨ ਰਹਿਤ) ਹੈ, ਭਿੱਖਿਆ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਜੀਵਨ ਗੁਜਾਰਦਾ ਹੈ । ਰੁੱਖਾ ਸੁੱਖਾ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਫੇਰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਗੁਣਾਂ ਜਾਂ ਜਾਤਿ ਕੁੱਲ ਦਾ ਅਭਿਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਵਿਚ ਫਸਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਇਹ ਗੁਣ ਉਸ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਰਾ (ਤਨਖਾਹ) ਦੀ ਤਰਾਂ ਹਨ । ਉਹ ਸੱਚਾ ਮਾਰਗ ਨਾ ਸਮਝ ਕੇ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਜਨਮ-ਮਰਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। (12)
1/
i
ਜੋ ਭਿਖਸ਼ੂ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਗੁਣ ਤੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੈ । ਮਿੱਠੇ ਵਚਨ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਹੈ । ਤਤੱਵਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨੀ ਤੇ ਜਾਨਕਾਰ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਬੁੱਧੀ ਨੇ ਤਤੱਵ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ । ਜਿਸ ਦਾ ਮਨ ਧਰਮ ਰੂਪੀ ਵਾਸਨਾ ਵਿੱਚ ਲੱਗਾ ਹੈ, ਉਹ ਹੀ ਸੱਚਾ ਹੈ । ਜੋ ਸਾਧੂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਕਰਕੇ, ਦੂਸਰੇ ਸਾਧੂ ਦੀ ਬੇਇੱਜਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਸ ਉਹ ਵਿਵੇਕਵਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ । (13)
i
3
ਜੋ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਹੋ ਕੇ, ਬੁੱਧੀ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਤੇ ਹੰਕਾਰ
ਜੋ
(124)