________________
ਨੌਵਾਂ ਧਰਮ ਅਧਿਐਨ
ਉਸ ਮਣ ਬ੍ਰਹਮਣ (ਕੇਵਲ ਗਿਆਨੀ) ਨੇ ਕੇਹੜਾ ਧਰਮ ਕਿਹਾ ਹੈ ? (ਸ਼ੀ ਜੰਬੂ ਸਵਾਮੀ ਦੇ ਇਹ ਪੁੱਛਣ ਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਧਰਮਾ ਸਵਾਮ. ਆਖਦੇ ਹਨ) ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕਪਟ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਸਰਲ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਾਸ č ।'' (1)
ਇਸ਼ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵੀ ਬਾਹਮਣ, ਖਤਰੀ, ਵੈਸ਼, ਚੰਡਾਲ, ਬੁਕਸ (ਵਰਨਸੰਕਰ) ਏਸ਼ੀਕ,ਵੈਸ਼ੀਕ ਤੇ ਸ਼ੂਦਰ ਆਦਿ ਹਨ। ਉਹ ਆਰੰਬ (ਹਿੰਸਾ) ਆਦਿ ਪਾਪ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਹਨ ਤੇ ਪਰਿਹਿ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਜੀਵ ਦੂਸਰੇ ਨਾਲ ਵੈਰ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਉਸ ਆਰੰਬ ਨਾਲ ਕਾਮ ਭੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । (2-3)
ਪਰਿਵਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਲੋਕ, ਮਰੇ ਪੁਰਸ਼ ਦਾ ਅਗਨੀ ਸੰਸਕਾਰ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੇ ਕਮਾਏ ਧਨ ਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ । ਧਨ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਪਾਪ ਕਰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਉਹ ਮਰਨ ਵਾਲਾ ਮਨੁੱਖ ਪਾਪ ਕਰਮਾਂ ਕਾਰਣ ਇਕੱਲਾ ਹੀ ਫਲ ਭੋਗਦਾ ਹੈ । (4)
ਗਾਥਾ ਟਿਪਣੀ 2-3-ਬ੍ਰਾਹਮਣ, ਪਸ਼ੂ ਬਲੀ ਰਾਹੀਂ ਪਾਪ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਖੱਤਰੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਾਲ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਬਿਨਾ ਕਾਰਣ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਬਾਣੀਏ ਛੋਟੀ ਤੇ ਬੜੀ ਹਿੰਸਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
ਚੰਡਾਲ ਪਸ਼ੂ ਹਿੰਸਾ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹਨ । ਬੂਕਸ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਦੋ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਵਰਨ ਤੋਂ ਉਤਪਨ ਸੰਤਾਨ ਹੀ ਬੁਕਸ ਹੈ । ਜਿਵੇਂ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਤੇ ਖਤਰੇ ਇਸਤਰੀ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਸੰਤਾਨ ਬੁਕਸ ਹੈ ।
ਮਿਰਗ ਹਾਥੀ ਦੇ ਮਾਸ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿਚ ਘੁਮਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਜਾਂ ਹਸਤੀ ਤਾਪਸ ਏਕ ਹਨ ।
ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਕਲਾਂ ਨਾਲ ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵੰਸ਼ੀਕ ਹਨ । ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ੁਦਰ ਵੀ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਹਿੰਸ਼ਾ ਨਾਲ ਪਾਪ ਕਰਮ ਬੰਧ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
ਸ਼ਾਸਤਰਕਾਰ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਜਾਤੀ ਜਨਮ ਤੋਂ ਸ਼ੁਧ ਧਾਰਮਿਕ ਨਹੀਂ ਅਖਵਾ ਸਕਦੀ । ਹਾਂ ਸ਼ੁਭ ਕਰਮ ਕਰਕੇ ਤੇ ਸ਼ੂਦਰ ਵੀ ਮਣ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਅਖਵਾ ਕੇ ਪੂਜ ਬਨ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
[45]
