________________
ਤੀਸਰਾ ਉਦੇਸ਼ਕ
ਮਿਥਿਆਤਵ ਅਵਿਰਤੀ ਆਦਿ ਕਰਮ ਆਸ਼ਰਵ ਦੇ ਕਾਰਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਾਲਾ ਭਿਖਸ਼ੂ ਸੰਜਮ ਰਾਹੀਂ, ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਵੇਂ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਬਹਾਓ ਨੂੰ ਰੋਕ ਕੇ ਕਰਮ-ਬੰਧ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਕੇ, ਮੌਤ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਕੇ, ਉਹ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ । (1)
ਮਹਾਂ ਪੁਰਸ਼ ਇਸਤਰੀਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਸੰਸਾਰਿਕ ਕਾਮ ਭੋਗਾਂ ਨੂੰ ਰੋਗ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੇਖਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਸੰਸਾਰ ਸਾਗਰ ਤੋਂ ਪਾਰ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ । ਇਹ ਗੱਲ ਨਿਸ਼ਚੋ ਸਮਝੋ ਕਿ ਕਾਮ-ਭੋਗਾਂ ਦੇ ਤਿਆਗ ਨਾਲ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । (2)
ਜਿਵੇਂ ਵਪਾਰੀ ਰਾਹੀਂ ਵੇਚੇ ਰਤਨ ਰਾਜਾ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਚਾਰਿਆ [ਧਰਮ ਪ੍ਰਮੁਖ] ਰਾਹੀਂ ਕਿਹਾ ਧਰਮ, ਰਾਤਰੀ ਭੋਜਨ ਦਾ ਤਿਆਗ ਤੇ ਪੰਚ ਮਹਾਂਵਰਤ [ਅਹਿੰਸਾ ਤਾਂ ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ ਤੱਕ] ਧੰਨਵਾਨ ਜੀਵ ਹੀ ਧਾਰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ । (3)
ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਮਨੁੱਖ ਸੁੱਖਾਂ ਤੇ ਕਾਮ-ਭੋਗਾਂ ਵਿਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ । ਉਹ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦੇ ਗੁਲਾਮ ਮਨੁੱਖ, ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਸੱਕਾਰੀ ਨਾਲ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਤੀਰਥੰਕਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਆਖੇਂ ਸਮਾਧੀ (ਸੁੱਖ) ਧਰਮ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ । (4)
ਜਿਵੇਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬਲਦ, ਹੁੱਕਣ ਵਾਲੇ ਦੇ ਬਾਰ ਬਾਰ ਡੰਡੇ ਮਾਰਨ ਤੇ ਵੀ ਰਾਹ ਪਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਲਸੀ ਤੇ ਦੁਰਬਲ ਜੀਵ ਦੁੱਖ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕਾਮ-ਭੋਗਾਂ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਝਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ।
ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਾਮੀ ਸੋਚਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ “ਮੈਂ ਅਜ ਜਾਂ ਕਲ ਇਹ ਭੋਗ ਛਡ ਦੇਵਾਂਗਾਂ' ਪਰ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਕਾਰਣ ਉਹ ਇਹ ਛਡ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ । ਇਸ ਲਈ ਕਾਮ-ਭੋਗਾਂ ਦੀ ਇਛਾ ਮੁਕਤੀ-ਮਾਰਗ ਦੇ ਇਛੁਕ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਾਮ-ਭੋਗਾਂ ਨੂੰ ਘਟ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । (6)
“ਮੌਤ ਪਿਛੋਂ ਦੁਰਗਤੀ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਅਜਿਹਾ ਸਮਝ ਕੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰੇ । ਆਪਣੀ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਸਿਖਿਅਤ
( 30 )
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇ ਕਰ । ਹੇ ਆਤਮਾ !
