________________
H
ਦੂਸਰਾ ਉਦੈਸ਼ਕ ਭਗਵਾਨ ਰਿਸ਼ਚੇਵ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਆਖਦੇ ਹਨ) ਜਿਵੇਂ ਸੱਪ ਕੰਜ ਛੱਡਿਣ ਯੋਗ ਸਮਝ ਕੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਓ ਮੁਨੀ ਨੂੰ ਕਰਮ ਉੱਪੀ ਧੂੜ ਛੱਡ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ! ਕਸ਼ੀਏ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਸਦਕਾ ਹੀ ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਹੈ : ਅਜਿਹਾ ਸਮਝਦਾ ਹੋਇਆ ਸਾਧੂ ਜਾਤ, ਗੋਤ ਦਾ ਅਹੰਕਾਲ ਨਾ ਕਰੇ | ਸ਼ੋ ਵੀ ਇ ਕਲਿਆਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਸਮਝ ਕੇ ਦਾ ਨਾ ਕਰੋ ।
“ਜੋ ਦੂਸਰੇ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਉਹ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਜੋਨੰਮ ਮਰਨ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ | ਅਜਿਹਾ ਜਾਣ ਕੇ ਕਿਸੇ ਦੂਸਰੇ ਤੇ ਦੋਸ਼ ਮੜ੍ਹਨਾ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ। “R* ਦੁਸਰੇ ਤੋਂ ਛੋਟਾਂ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਦੁਬਰੇ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਾਂ । ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕਾਰ ਨਾਲ ਬੁਰਿਆ ਵਿਚਾਰ ਛੱਝਣ ਯੋਗ ਹੈ। (2) : : : : : : . . .
ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਨਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਪੂਰਣ ਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਕਰਵਕੁੜੀ ਰਾਜਾ ਹੋਵੇ, ਚਾਹੇ ਕੋਈ ਨੌਕਰ ਦਾ ਨੌਕਰ ਹੋਵੇ ਜੋ ਕੋਈ ਵੀ ਮੁਨੀ ਵਰਬ ਹਿਫ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਝੂਠੀ ਸ਼ਰਮ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ, ਉਸ ਤਿਆਗੀ ਨਾਲੇ ਸਮਾਨਤਾ ਪੂਰਵਕ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ 1 , ਭਾਵੇਂ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁਨੀ ਬਣੇ ਦਾਸ ਨੂੰ ਵੀ ਬੰਦਨਾਂ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । (3)..
| ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁੱਧ, ਜੀਵਨ ਭਰ: ਸੰਜਮ ਦੀ ਸਾਧਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਸ਼ੁੱਧ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਾਲਾ, ਮਾਇਕ ਛੇਦ ਸਥਾਪਨੀਆਂ ਚਾਰਿਤਰ , ਮੁਨੀ ਦੀਖਿਆ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ੁੱਧ ਸਵਰੂਪ) ਵਾਲਾ ਮੁੰਨੀ, ਵਿਵੇਕ ਪੂਣਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਆਖਰੀ ਘੋੜੀ ਤੱਕ ਸੈਜਮਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰੇ । (4) ,
' : : :: : ਤਿੰਨ ਕਾਲ ਦਾ ਤ੍ਰਿਕਾਲਦਰਸ਼ੀ ਮੋਕਸ਼ ਨੂੰ ਅਤੇ ਭੂਤ, ਵਰਤਮਾਨ ਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਗਿਆਨਵਾਨ ਮੁਨੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਹੀਣ ਭਾਵਨਾ ਨਾ ਲਿਆਵੇ । ਕਠੋਰ ਵਾਕਾਂ ਅਤੇ ਸਜਾਵਾਂ ਨੂੰ ਫਰੀ ਸਹਨਬੀਲਤਾ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰ · ਥਰੇ 1 . (5) :
ਟਿੱਪਣੀ ਗਾਥਾ 4- ਸਾਧੂ ਦੀ ਸੰਜਮ ਸਾਧਨਾ ਦੇ ਪੰਜ ਚਾਰਿਤਰ ਆਖੇ ਗਏ ਹਨ 1. ਮਾਇਕ . ਛੇਦੋਪਸਥਾਪਨੀਆ 3. ਪਰਿਹਾਰ ਵਿਧੀ 4. ਅਤੇ ਯਥਾਂ ਅਖਿਆਤ ।
{25 ]