________________
ਦੂਸਰਾਂ ਵੇਲਿਆਂ ਅfuਐਨ ਇਸ ਦਾ ਛੰਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਦੌਰਾਲਿਆਂ ਹੈ । ਇਸ ਛੰਦ ਵਿਚ ' ਰਚਨਾ ਕਾਰਣ ਹੀ . ਇਹ ਵੈਲਿਆ ਅਧਿਐਨ ਹੈ : ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਦੂਸਰਾ ਰੂਪ , ਵੈਦਾਚਿਕ ਹੈ , ਜਿਸ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਕਰਮ ਦੀ ਵਿਦਾਰਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਭਾਵ ਕਰਮ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਦੀ ਵਿਨਾਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਟੀਕਾਕਾਰ ਤੇ ਨਿਯੁਕੈਂਡੀ ਇਸ ਦੇ ਦੋ ਅਰਬ ਕਰੰਦੇ ਹਨ ?
"ਇਸੁ ਅੰਧਿਐਨ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿਛੋਕੜ, ਵੀ ਹੈ । ਪਹਿਲੇ ਤੀਰਥੰਕਰ , ਭਗਵਾਨ ਰਿਸ਼ਵ ਦੇਵ ਜੀ ਸੰਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਾਤਾ ਮਰ , ਦੇਵੀ ਤੇ ਪਿਤਾ ਰਾਜਾ ਨਾਭੀ ਦੇ ਘਰ ਅਯੋਧਿਆ , ਵਿਖੇ ਜਨਮ ਲਿਆ । .
ਆਪ ਦੇ ਵੱਡੇ ਲੜਕੇ ਭਰ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਬਨਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਲਗੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਰਾਜਿਆਂ ਨੂੰ ਅਧੀਨ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ 48 ਡਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਧੀਨ ਹੋਣ , ਲਈ ਕਿਹਾ | ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਧੀਨਗੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਠੁਕਰਾ ਕੇ ਸਾਧੂ ਜੀਵਨ ਅੰਗੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਸਮਝਿਆ !
ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਰਿਸ਼ਵਦੇਵ ਦਾ ਉਹ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਰ ਅਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਧੂਬਨੁਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਤੀ ਸੀ । ,,.
: ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇਵ-ਨੇ; ਸੰਸਾਰਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਿਨਾਬੜਾ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਾ ਵਰਨਣ
ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੈਰਾਗ, ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ | ::. |'' ਇਸੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਇਹ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਰਜ ਹੈ । ਇਸ ਅਧਐਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਉਦੇਸ਼ਕ ,
ਹਨ । ਪਹਿਲੇ ਉਦੇਸ਼ਕ ਵਿਚ ਹਿੱਤ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਤੇ ਅਹਿੱਤ ਦੇ ਤਿਆਗ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ । ਦੂਸਰੈ ਉਦੈਸਕ ਵਿਚ ਅਭਿਮਾਨ ਤਿਆਗ ਅਤੈ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਅਸਾਰਤਾ ਦਾ ਵਰਨੋਣਾਂ ਹੈ । ਤਰੇ 'ਉਦੇਸ਼ਕ ਵਿਚ ਦਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਗਿਆਨਤਾ ਕਾਰਣ ਵੱਧੇ ਹੋਏ ' ਕਰਮਾਂ
ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ! , . " ਇਸ ਲਈ ਸਾਧੂ-ਸਾਧਵੀ ਨੂੰ ਐਸ਼ੋ-ਆਰਾਮ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ (ਅਣਗਹਿਲ) ਦਾ ਤਿਆਗ ਜੰਗ !, . . । ' ' , ' ; ; . .' , .. , ,
(2!
. . . --
