________________
it
2
ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਵਿਛਾ ਦਾ ਨਿੰਦਕ ਨਾਬਿਤਕ ਚੈ" ਇੰਸਪਖੋਂ ਸਾਂਖਯ ਬੁਧ, ਸਿੱਖ, ਹਿੰਦੂ, ਮੁਸਲਮਾਨ, : ਯਹੂਦੀ ਸਾਰੇ ਨਾਸਤਿਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਚਾਰਵਾਕ ਛੋ ਛੂਟ ਕੋਈ ਵੀ ਨਾਸਤਕੀ ਨਹੀਂ । ਨਾਸ਼ਤਕ ਉਹ : ਹੈ ਜੋ ਆਤਮਾ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ । ਜੈਨ ਧਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਆਤਮਾ ਅਨਾਦਿ ਕਾਲ ਤੋਂ ਸਧਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਵਸ਼ਬਾ ਵਿਚ ਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਰੇਗੀ. । ਇਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ *ਰਾਹ ਵਿਚ ਰਾਗ,, ਦਵੇਸ਼ ਕਾਰਣ ਜਨਮੁ ਮਨੁ ਦਾ ਚਕਰ ਹੈ । ਜਦ ਆਤਮਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੰਦਰਲੈ ਹਰੇ ਕਾਰਣਾ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਸਚਿਦਾਨੰਦ, ਅਵਿਨਾਸ਼ੀ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਜੈਨ ਧਰਮ ਈਸ਼ਵਰ ਦੀ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰੀ ਨਹੀਂ। ਪ੍ਰਮਾਤੰਮਾ ਸ਼ਰੀਰ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਕਾਰਣ ਨਿਰਾਕਾਰ ਹੈ ਅਹੰਤ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਸਾਕਾਰ ਵੀ ਹੈ । * ਕਈ ਲੋਕ ਬਿਨਾ ਸਬੂਤ ਤੋਂ ਈਸ਼ਵਰ ਨੂੰ ਕਰਤਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਉਹ ਇਹ ਦਸਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰੀ ਹਨ ਕਿ ਈਸ਼ਵਰ ਰਚਨਾ ਕਿਸ ਨੇ ਕੀਤੀ ? ਕਿਸ ਪਦਾਰਥ ਤੇ ਕੀਤੀ ? ਜੇ ਈਸ਼ਵਰ ਘੁਖਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਸਮਾਨ ਕੀ ਹੈ ? ਜੋ ਇਹ ਸਿਧਾਂਤ ਮਨ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਹਰ ਵਸਤੂ ਦਾ ਕੋਈ ਰਚਿਅਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਫੇਰ ਈਸ਼ਵਰ ਦੇ ਰਚਿਅਤਾ ਬਾਰੇ ਇੰਹੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿੱਕੇ ਚੁੱਪ ਕਿਉਂ ਹੈ । " } ਉਲ ਹੈ , ਨੂੰ
, ... ਅਸੀਂ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ, ਰੱਬ ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੰਨਣ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਮੁਲ ਗੁਣਾਂ ਵਿਚ ਦੋਸ਼ , ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਨ ਰਾਂ ਨੂੰ ੨੫ ( 3:5 : : : ., ਕਈ ਲੋਕ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਕ੍ਰਮ ਦੀ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਟੀ ਕਿਸੇ ਸਮਝਦਾਰ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਰਚਨਾਂ ਹੋਵੇਗੀ. ਪਰ ਸ਼ਿਸ਼ਟੀ ਵਿਚ ਅਨੇਕਾਂ ਵਿਚ ਅਤੇ ਕੁਰੁ ਪਤਾਣਾ ਵੀ ਹਨ । ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਖੀਏ ਕਿ ਹਨੇਰੀ, ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ ਰੋਗ ਵ:ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਕਿੱਖਾਂ ਦਾਵਲ ਹਨ ਤਾਂ ਈਸ਼ਵਰ , ਵਿਚ ਸਰਬ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਅਤੇ ਦਿਆਲੂ ਗੁਣ ਮਨਣ ਵਿਚ ਦੇਸ਼
.
.
ਜੇ ਲੋਕ ਰੱਬ ਨੂੰ ਬਛੁਝ ਮੰਨਦੇ ਹੰਕੂ ਅਤੇ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਰੂਪ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਹ ਕੁੱਝ ਨੂੰ , ਆਵਾਨ , ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਜਦ ਰੱਬ ਨੇ ਸੰਸਾਰ ਬਣਾਇਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਕੇਹੜੀ ਖਾਸ ਵਸਤੂ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਕੀਤਾ ਜੋ ਜੜ ਲਗਦੀ ਹੈ । ਇਥੇ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਗਿਆਨ ਅਲਗ ਹੈ ਜੜ੍ਹ (ਸਰੀਰ) ਅਲਗ ਹੈ । ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਜਾਪਦਾ ਹੈ . ਕਿ ਰੱਬ ਸ਼ਾਸਵਤ ਨਹੀਂ ! ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਜੜ ਪਦਾਰਥ ਮੌਜੂਦ ਸੀ । 1 , -- -
: ਕਈ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਬ ਨੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮੇਂ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਕੀਤੀ, ਜਦ ਕ ਜੈਨੁ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਧ ਚੇਤਨ (ਆਤਮਾ): ਅਤੇ ਜੁੜ ਅਨੰਤ ਕਾਲ ਤੋਂ ਕਰਮ ਬੰਧ · ਕਾਰਣ ਇਥੇ ਚਲੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ । ਆਤਮਾ ਤੇ ਪੁਦਗਲ ਜੜ) , ਅਨਾਦਿ ਕਾਲ ਤੋਂ
ਇਕਠੇ ਚਲਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ । ਆਤਮਾ ਦਾ ਸ਼ੁਧ, ਅਸਲ ਸਵਰੂਖ ਇਕ ਹੀ ਹੈ : ਚਾਹੇ ਉਹ ਪੁਲ ਬੰਧ ਸਰੀਰ ਸਾਹਿਤ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਮੁਕਤ । : ਸ਼ਰੀਰ ਜੁੜ ਵਸਤੂ ਹੈ ਸੂਖਮ ਭੌਤਿਕ
੨੨੧ 28