________________
ਸਮਣ ਸੂਤਰ
(430)ਨਿੰਦਾ ਅਤੇ ਤਰ੍ਹਾ (ਰਾਗ ਦਵੇਸ਼ ਆਦਿ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨਾ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਸਾਧੂ ਮਨ, ਬਚਨ ਤੇ ਕਾਇਆ ਰਾਹੀਂ ਦਰਵ, ਖੇਤਰ, ਕਾਲ ਤੇ ਭਾਵ ਦੇ ਨਾਲ ਵਰਤਾਂ ਬਾਰੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਚਾਰਿਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਲੋਚਨਾ ਨਾਲ ਸ਼ੁੱਧੀ ਕਰਨਾ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਮਣ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।
(431)ਆਲੋਚਨਾ, ਨਿੰਦਾ ਤੇ ਗ੍ਰਾਹਾ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਮਨ ਕਰਨ ਵਿਚ ਤੇ ਫੇਰ ਦੋਸ਼ ਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸਾਧੂ ਹੀ ਭਾਵ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਮਨ ਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਖਾਲੀ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਮਨ ਦਾ ਪਾਠ ਦਰ੍ਦ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਮਨ ਹੈ।
(432)ਬਚਨ-ਰਚਨਾ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕੇ ਸਾਧੂ ਜੋ ਰਾਗ ਆਦਿ ਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਧਿਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹੀ ਪ੍ਰਤਿਕਮਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
(433)ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਲੀਨ ਸਾਧੂ ਸਭ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਮਨ ਹੈ।
(434)ਦਿਨ, ਰਾਤ, ਪੱਖ, ਮਹੀਨਾ, ਚੋਮਾਸੇ ਆਦਿ ਸਮੇਂ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਤਿਕਮਨ ਆਦਿ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਸਤਾਈ ਸਾਹ ਤੱਕ ਜਾਂ ਠੀਕ ਸਮੇਂ ਜਿਵੇਂਦਰ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਹੋਏ ਸਰੀਰ ਦਾ ਮੋਹ ਤਿਆਗਨਾ ਕਾਯੋਤਸਰਗ ਨਾਉਂ ਦਾ ਆਵਸ਼ਕ ਹੈ।
(435)ਕਾਯੋਤਸਰਗ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਸਾਧੂ ਦੇਵਤਿਆਂ ਰਾਹੀਂ, ਪਸ਼ੂਆਂ ਰਾਹੀਂ ਤੇ ਅਚੇਤਨ (ਕੁਦਰਤੀ ਤੇ ਅਚਾਨਕ) ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਟਾਂ ਨੂੰ ਸਮਭਾਵ ਪੂਰਵਕ ਝੱਲਦਾ ਹੈ।
(436)ਸਾਰੇ ਬਚਨ ਸਬੰਧ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਅਤੇ ਪੈਦਾ
87
•
