________________
ਇਕ ਮਨੁੱਖ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਸ਼ਟ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਲੋਕ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਾਪ ਕਰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਪਰ ਪੈਂਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪੁੰਨ ਕਰਮ । ਤੇ ਕਦੇ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸੁਖ ਪਹੁੰਚਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਬਾਹਰੋਂ ਚੰਗਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅੰਦਰਲੇ ਮਨੋਂ ਉਤਪਤੀ ਪਾਪ ਕਰਮ ਦੀ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਭਾਵ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਕਲਪਨਾ ਕਰੋ :-ਇਕ ਡਾਕਟਰ ਕਿਸੇ ਕੌੜੇ ਦਾ ਓਰੋਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਸ ਰੋਗੀ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਕਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿੰਨਾ ਚਿੱਲਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਜੇ ਡਾਕਟਰ ਸ਼ੁੱਧ ਭਾਵ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪੁੰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਾਪ ਦੀ ਨਹੀਂ । ਮਾਂ-ਪਿਓ, ਚੰਗੀ ਮੱਤ ਦੀ ਖਾਤਰ ਆਪਣੀ ਔਲਾਦ ਨੂੰ ਤਾੜਦੇ ਹਨ । ਬਜ਼ਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕੀ ਪਾਪਾਂ ਦੇ ਭਾਗੀ ਬਣਦੇ ਹਨ ? ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਇਕ ਅਜੇਹਾ ਮਨੁੱਖ ਹੈ ਜੋ ਦੂਸਰੇ ਨੂੰ ਠੱਗਣ ਲਈ ਮਿੱਠਾ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਭਜਨ ਪੂਜਨ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਪੁੰਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ? ਨਹੀਂ ਭਿਅੰਕਰ ਪਾਪਾਂ ਦਾ ਭਾਗੀ ਬਣਦਾ ਹੈ ।
| ਫੇਰ ਵੀ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦਾ ਕਰਮ , ਸਿਧਾਂਤ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਪ ਤੇ ਪੁੰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਿਸੇ ਬਾਹਰਲੀ ਆ ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈਂ । ਬਾਹਰਲੀ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਹੀ ਅੰਦਰ ਸ਼ੁਭ ਤੇ ਅਸ਼ੁਭ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਹਨ । ਉਹ ਹੀ ਪਾਪ ਤੇ ਪੁੰਨ ਦੀ ਖਰੀ ਕਸੌਟੀ ਹੈਂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ
{ ੧੦੧ ]
